Tendo a Esther G., dos "Sabios do Afonso" como guía, achegámonos ata este fermOso exemplo do románico rural galego. Poño o texto de Rómanico Dixital:
Este modesto exemplar do
románico rural galego de reducidas dimensións, chegou lixeiramente
modificado co paso do tempo. A fachada occidental viuse alterada na parte
superior por un campanario moderno, así como a cabeceira que foi totalmente
alterada por unha de maiores dimensións. A planta que presenta é a tradicional
dunha soa nave e unha ábsida rematada cun
testero recto.
A fachada occidental remata cunha espadana moderna de troneira única. A portada é apuntada, dunha
única arquivolta moldurada cinguida por unha estreita chambrana
taqueada. As columnas sobre as que voltea son monolíticas e lisas. As basas son áticas e os
plintos, aínda que están enterrados, no seu parte dereita apréciase unha
bóla no extremo. Os capiteis entregos
teñen decoración vexetal, nas arestas dispoñen tres grandes follas apuntadas
das que penden, no dereito, bólas e, no esquerdo, séguese o modelo do anterior
e ten unicamente unha flor na folla central. Sobre eles disponse un cimacio en curva de nacela que se prolonga ao longo de parte do
muro.
O tímpano é o
elemento máis particular pola súa forma lixeiramente apuntada e as prolongacións
en media cola de milano no lintel. Estes apéndices serven de salmeres dun falso arco de descarga composto
por seis doelas. Este particular tímpano sostéñeno dúas mochetas
cóncavas que descansan directamente nas
xambas. Os tres elementos están percorridos por unha liña biselada. Sobre a porta ábrese unha saeteira de derrame interno rematada nun arco
de medio punto. (…)
Nos muros laterais da nave, na zona alta, ábrense
senllas saeteiras. Rematando as paredes
hai vinte e tres canzorros, once no sur
e doce no norte. Córtanse en curva de nacela e reciben decoración con bólas, formas xeométricas, unha cabeza
humana moi basta, estrías, rolos, placas
superpostas e en proa de barco, forma que abunda sobre todo no muro
setentrional. Acubíllalas do beirado son en curva de nacela, con bólas na zona achafranada.
Na fachada meridional ábrese unha porta moi estreita e moito
máis simple que a principal, ao carecer de arquivoltas; con todo o tímpano
repite o perfil apuntado e o falso arco de descarga da porta principal, que é
sostido por mochetas en curva de nacela sen os bordos biselados. No muro hai, a media altura, dúass mochetas lisas que son en testemuño da
existencia dun primitivo pórtico.
No interior o sistema de cuberta realízase do modo habitual
nas igrexas rurais, utilizándose unha armadura de madeira a dobre vertente en
cada un dos espazos. (…)
O emprego de decoración exclusivamente vexetal e xeométrica,
coa excepción dun canzorro, unido
ao apuntamiento dos arcos, levan a
pensar no impacto dos edificios cistercienses.
No caso de Alperiz a proximidade e a relación coa abadía de Santa María de
Oseira (San Cristovo de Cea, Ourense) xustifica a aparición de motivos como
o zigzag na base, os
arquiños de medio punto decorando o
plinto e o modelo dos capiteis. O tímpano, con apéndices en media cola de
milano con arco de descarga superior, é un motivo pouco frecuente pero
presente tamén en igrexas da zona central de Galicia próximas xeograficamente a
Alperiz. Atopámolo nas igrexas de San Pedro de Vilanova (Dozón) e Santa Baia de
Augada (Carballedo, Lugo), ou con prolongacións lisas no de San Vicente de
Rodeiro e Oseira, sendo este último o punto de irradiación. Como xa comentou
Valle Pérez, Alperiz ha de considerarse como o último edificio construído pola
escola de canteiros derivada da fábrica de Oseira que traballaron en Vilanova
de Dozón e en San Martiño de Asperelo
(Rodeiro). Un epígrafe no testeiro da
cabeceira desta última igrexa fixa como data de consagración do edificio o ano
1225. Esta inscrición sérvenos para marcar unha cronoloxía aproximada para o
templo de San Pedro de Alperiz. A relación con Oseira faise evidente se, tal e
como sinalou Bango, tense en conta que o
mosteiro tiña intereses na zona.
Fotos: INICIARTE
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario