Vila romana de Noville en O Seixo (Mugardos, A Coruña)

 

Re-creación da vila romana de Noville

Coñecín este xacemento cando traballaba no IFP de Barallobre (Fene) da man do arqueólogo Fermín Pérez que dirixiu as súas dúas únicas campañas e que terían como resultados o achegamento ao 5% do territorio ocupado. Fora todo un pracer e unha honra recibir as explicacións ademais de compartilas co meu alumnado. Xa naquel intre (hai trinta anos) Fermín comentara as dificultades para continuar coas investigacións polo que o xacemento estaba a entrar nunha xeira de abandono que, agardaba, nun supuxera danos irreparables no mesmo.

Fotos do chamado Sector A ou zona nobre

Pois ben, en outubro de 20021, volvín visítalo (data das fotografías) para constatar o vergoñento estado de abandono da vila.

O seguinte texto procede da web da vila:

O xacemento de Noville está, a nivel xeográfico e histórico, dentro do Golfo Ártabro que segundo as fontes clásicas (Pomponio Mela,  Plinio o Vello, Ptolomeo...) sufriu unha forte romanización. Os achados arqueolóxicos así o constatan; máis aló da proximidade de Noville ao ben coñecido faro romano de Brigantium (A Coruña) e por tanto a importantes vías de transporte mariño (tanto de cabotaxe peninsular como de travesías a zonas afastadas do Imperio Romano, como tales as Illas Británicas), Noville é unha máis das numerosas vilas romanas das que se ten constancia no noroeste atlántico da Península Ibérica.

Zona do hipocausto

A vila mariña romana competa de Noville (Mugardos), habitada entre os séculos III ao IV d.  C. é un dos xacementos romanos de maior relevancia da provincia da Coruña. A súa escavación, dirixida por Fermín Pérez Losada entre os anos 1988 e 1989, supuxo un fito no coñecemento deste tipo de establecementos na Gallaecia romana. De feito os distintos métodos de intervención arqueolóxica empregados no seu estudo permitiron coñecer de forma case íntegra a planta dun edificio que pertenceu á «pars urbana» da vila.

E para a web Patrimonio Galego:

Estivo habitada entre os séculos III y IV d.C. Responde á tipoloxía de “villa a mare” por estar situada ao lado do mar. O que máis coñecemos dela é o seu edificio principal xa que nesta zona se centraron as escavacións realizadas en 1988, dirixidas por Fermín Pérez Losada. O edificio principal era a área residencial da villa, ten planta en U cun patio aberto cara o mar no centro e dúas naves laterais unidas polo que parece unha galería transversal. Na nave oeste apareceu un sistema de calefacción tipicamente romano, “o hipocausto”, que consiste en varias salas nas que o calor é gradual segundo estean máis cerca da sala quente ou “praefurnium”.

Zonas sen limpar nin protexer

Na nave este apareceu unha sala de grandes dimensións cun salón absidiado e restos do que puidera ser un mosaico. Sería a “zona nobre”. En torno a ela existen outras dependencias como fornos, lugares para o gando e outros que aínda non se escavaron. No lugar atopáronse diversos materiais como útiles domésticos e incluso un elemento de orfebrería, un fragmento dunha cadea de ouro. Estes elementos consérvanse no Museo Arqueolóxico de San Antón, na Coruña.

Segundo a prensa (3-9-20), o Concello de Mugardos e a Dirección Xeral do Patrimonio da Xunta chegaran a un acordo para a elaboración don plan director para a vila romana de Noville que comezaría coa limpeza dos terreos escavados e continuaría coa expropiación do xacemento. Un ano despois desa nova… continúamos igual.

Tégulas liscadas

Fotos: INICIARTE