A catedral da Asunción de Valencia (III): A Porta dos Ferros

Xusto á beira do Micalet atópase a porta principal, chamada dos Ferros (ou dels Ferros en valenciano) pola reixa de ferro que circunda o atrio de entrada. É a máis moderna, substitúe a unha previa do século xv, foi financiada por unha doazón de dona Mariana Pont de Aguilar en 1621 e iniciada en 1703 polo escultor e arquitecto alemán Konrad Rudolf, que chegou a Valencia co arquiduque Carlos de Austria, pero ao finalizar a guerra de Sucesión foise con el, xa que era o seu escultor de cámara, e deixou paralizadas as obras en 1707, que fosen acabadas en 1713 polos seus discípulos Francisco Vergara "o Vello" e Francisco Stolz. Outros escultores que interviñeron foron Andrés Robles e Ignacio Vergara e os picapedreiros, José Mines e Domingo Laviesa.

Esta porta é de notable interese pola súa formulación acertada e atrevida dentro do contexto hispánico da época. Trátase dun dos poucos exemplos da aplicación do barroco arquitectónico italiano, de planta ondulante e en movemento, ao estilo de Bernini ou Borromini, a diferenza dos edificios barrocos españois da época, de tipo churrigueresco, con planta tradicional e gran profusión decorativa.

A Porta dos Ferros, que se parece a un retablo de forma cóncava, mide máis de 36 metros de altura. Cando se construíu pretendía crear a ilusión óptica dunha maior sensación de espazo nun lugar realmente moi pequeno -á maneira de Bernini ou Borromini- xa que foi concibida para ser vista desde a estreita quella (de Zaragoza) que acababa na mesma porta. Hoxe esta rúa desapareceu ao alargarse a Praza da Raíña e quedando a porta nunha esquina da devandita praza, de aí a resposta á incomprensión da xente ao non entender a posición da mesma.

A porta dos Ferros, que está precedida por un atrio que limita unha reixa de ferro, tamén barroca, desenvólvese en tres corpos superpostos:

No primeiro, hai tres columnas a cada lado da porta, con fuste decorado e capiteis corintios, realizados por Konrad Rudolf entre os que se abren senllas hornacinas coas estatuas de Santo Tomás de Villanueva e San Pedro Pascual, obra de Francisco Stolz. Sobre o arco de entrada destaca un baixo relevo, atribuído a Ignacio Vergara que representa o anagrama da Virxe, con gloria de anxos e outros adornos, e enmarcado sobre unha venera de estilo rococó.

O segundo corpo, máis reducido, ten catro columnas do mesma orde, no intercolumnio do centro, un rosetón oval, e nos laterais, as estatuas de San Lorenzo de Francisco Stolz e de San Vicente Mártir, obra de Konrad Rudolf, e medallóns cos bustos dos papas valencianos, Calixto III e Alejandro VI, con figuras alegóricas: aos pés do primeiro a caridade e a xustiza, e aos do segundo a esperanza e a fortaleza; ambas son obras de Francisco Vergara.

No terceiro corpo, de menores dimensións, represéntase a asunción da Virxe nun alto relevo atribuído a Ignacio Vergara e, en ático, o símbolo do Espírito Santo en relevo baixo un frontón partido, e nos seus extremos, as esculturas de san Luís Bertrán e san Vicente Ferrer, obra de Stolz.

Remata o conxunto unha cruz de ferro sobre unha esfera de bronce entre dous anxos de pedra. A pedra desta porta procede das canteiras de Benigánim, Moncada e Ribarroja de Turia.

TEXTO: Wikipedia.

FOTOS: Iniciarte.