A Santa Iglesia Catedral Basílica de San Antolín está
dedicada a san Antolín mártir, patrón de
Palencia, parte de cuxas reliquias conserva.
É unha construción de grandes proporcións: 130 metros de
lonxitude, cunha anchura de 50 metros no cruceiro, máis outros tantos do
claustro e sala capitular; a ábsida roza
os 43 metros de altura. Trátase dun edificio de estilo predominantemente gótico, aínda que conserva
elementos anteriores, de época visigoda
e románica, e elementos decorativos
renacentistas, barrocos e neoclásicos. A
construción comezou no século XIV, sendo
a única gran catedral castelá iniciada nesa centuria.
O exterior carece dunha fachada principal propiamente dita e
preséntase austero e macizo, situación que non reflicte a grandeza do seu
interior, onde poden verse máis de vinte capelas de gran interese artístico e
histórico e multitude de obras de arte de todos os estilos.
Aínda que a construción da catedral gótica durou desde o
século XIV ata o XVI, en realidade o que hoxe día obsérvase
tardou case catorce séculos en ser levantado, pois a parte máis antiga da
Cripta de San Antolín data do século VII e houbo importantes obras e reformas
no século XX.
O elemento máis reconocible ao exterior é a torre, elevada e
sobria, algo basta tendo en conta a súa pertenza ao estilo Gótico. Estudos
recentes e escavacións demostran que foi torre de carácter militar no pasado e
tras cumprir esa función engadíronselle
pináculos e espadana como única decoración. A planta da catedral é de
cruz latina e ten a peculiaridade de contar cun cruceiro dobre, polo que tamén
dispón de cinco portas, formando así unha planta en forma de cruz patriarcal;
isto é debido a que a metade da construción decidiuse substituír o primitivo
cruceiro por un segundo, máis monumental. Ambos os cruceiros só se marcan en
alzado e non sobresaen en planta.
A catedral é chamada popularmente A bela descoñecida. Foi o
primeiro monumento do municipio de Palencia en ser declarado como Monumento
Nacional, distinción que obtivo o 3 de novembro de 1929.
Restos visigodos da
Cripta.
No solar onde agora áchase a catedral houbo na Antigüedad un
templo de culto pagán. Ese templo debeuse substituír máis tarde por outro paleocristiano. De ningún dos dous queda
memoria no emprazamento do edificio actual.
O vestixio máis antigo é o fondo da Cripta de san Antolín, que é o resto dun edificio visigodo de mediados do século VII, construído
con e sobre restos romanos.
Non se sabe con exactitude quen construíu esta parte.
Suponse que talvez se levantou en tempos do rei
Wamba para gardar as reliquias do mártir
san Antolín, que este rei trouxo desde
Narbona no 672, cando era bispo
Ascario.
Tras a dominación musulmá, en tempos de Sancho III o Maior
restaurouse a diocese palentina na súa antiga sede da cidade de Palencia. O rei
encargou a súa organización ao bispo
Ponce (ou Poncio) que gobernou
desde 1035 a 1037. A diocese necesitaba unha sede, elixíndose a súa
localización no mesmo lugar que ocupaban as ruínas visigóticas, que foron ampliadas e
restauradas.
Sección románica da
Cripta de san Antolín.
En 1035 e ante a presenza de Sancho o Maior, da corte e de
varios bispos, consagrouse o novo edificio, co que quedou configurada a Cripta
de san Antolín tal e como pode verse na
actualidade.
Anos despois desta restauración e probablemente en tempos do
bispo Raimundo (1148-1184), edificouse un novo templo en estilo Románico que foi consagrado en 1219, en
tempos do bispo Tello Téllez de
Meneses (1208-1247).
En documentos oficiais denomínase a este templo honestissima
lapidum domus. Constaba de tres
naves, varias capelas, unha portada ao oeste e unha torre. A súa cuberta era de
madeira. Tiña tamén un claustro e sala
capitular. Os restos arquitectónicos que se conservan serven para
determinar a súa situación e as súas dimensións aproximadas. Na actual capela
maior mantéñense columnas e capiteis que fan pensar que aquela zona correspondería
á ábsida. Tamén se gardan, procedentes daquela catedral románica, algúns obxectos litúrxicos e
esculturas en pedra policromada, o
sepulcro de dona Pega rabilonga (filla de Alfonso VII) e a mesa de altar de
pedra que se apoia sobre columnas con capiteis da capela do Sagrario. A reixa
que serve de porta á mesma capela é tamén
románica.
A catedral gótica (1321-1516)
A catedral románica
tivo un século de existencia. Ao cabo deses cen anos o bispo Don Gómez, de
acordo co cabido, propuxo levantar no mesmo lugar un novo edificio, ao estilo
do momento, o Gótico. Suponse que se tomou esta decisión polo mal estado do
edificio románico e pola necesidade de
que Palencia tivese unha sede digna do prestixio que tomara a diocese.
Texto Wikipedia.
Fotos: Iniciarte.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario