Laocoonte na Eneida

Laocoonte, como sabemos, era sacerdote do templo de Neptuno en Troia. Sen éxito, esforzouse por facerlle comprender aos seus concidadáns que o cabalo de madeira que recibiran como agasallo non podía ser bo. Como o seu presaxio non foi de agrado dos deuses, recibiu como castigo o envío de dúas serpes que remataron coa súa vida e a dos seus fillos.

As coincidencias entre o relato de Virxilio, que a continuación poderedes ler, e a escultura hoxe conservada nos Museo Vaticáns é máis que evidente polo que fixo pensar aos especialistas que o autor coñeceu a obra escultórica que probablemente fora realizada entre os séculos III e II a.C., sendo a obra conservada no Vaticano unha copia do I d.C. realizada en mármore fronte ao bronce orixinal. Parece que os seus autores orixinais foran Agesandro, Polidoro e Atenadora. Lembrade que este conxunto foi descuberto o 14 de xaneiro de 1506, estando presentes Miguel Anxo e o arquitecto do Papa Xulio II, Guiliano de Sangallo.

Neste texto da Eneida, o poeta romano parece describir a obra escultórica tan coñecida.

“Laocoonte, a quen a sorte designara como sacerdote de Neptuno, estaba sacrificando no altar un enorme touro. Velaquí que desde a illa de Ténedos, polas augas tranquilas e profundas (eu recórdoo con horror), dúas serpes de xigantescos aneis esténdense pesadamente polo mar e ao mesmo tempo diríxense cara á beira; e, erguidos os seus peitos sobre as augas, as súas cristas cor de sangue dominan as ondas. O resto dos seus corpos deslízase lentamente sobre a superficie, e o seu enorme mole arrastraba os seus pliegues tortuosos. Resoe o espumoso mar; xa tocan terra e, os ardentes ollos inxectados en sangue e lume, coas súas vibrantes linguas lamían as súas fauces silbantes.

Exangües ante o que viamos, fuximos; pero elas, con avance seguro, diríxense a Laocoonte, e primeiro as serpes se enroscan nos pequenos corpos dos seus dous fillos e a dentadas devoran os desdichados membros; despois, ao ir o pai no seu auxilio coas armas na man, aprésanlle e lle estruxan cos seus grandes nós. Por dúas veces enroscan a súa escamoso corpo ao redor da cintura, dúas veces tamén ao redor do seu pescozo, sobrándolles as cabezas e as colas. El intenta arrincar os nós coas súas mans; os seus vendas ven empapadas de baba e de negro veleno e lanza ao ceo horrendos berros; iguais muxidos lanza o touro ferido cando abandona o altar e sacode o seu cerviz o machada mal cravada. E as dúas serpes foxen deslizándose cara aos altos templos; gañan rapidamente o santuario da Tritonia e escóndense baixo os pés da deusa, debaixo da redonda cavidade do escudo.”

En Antonio José Pitarch et. Alt. Arte Antiguo. Fuentes y documentos para la historia del arte. Barcelona, Gustavo Pili, 1982, pp.156-157

Fotos: INICIARTE.