Porta do Perdón de San Isidoro de león

Chámase así porque era a porta por onde entraban os peregrinos que ían facendo o Camiño de Santiago, para conseguir nesta igrexa as indulxencias correspondentes e o perdón dos pecados.

Ábrese na fachada sur do cruceiro. Pertence á época do  románico pleno (mediados do século XII) , e os seus relevos están atribuídos ao mestre Esteban, que traballou nas catedrais de Pamplona e de Santiago de Compostela. A súa execución é posterior á Porta do Cordeiro. O mestre Esteban  esculpiu por primeira vez unha serie de temas  evanxélicos que serían reproducidos despois na portada da catedral de Compostela, na Catedral de Santa María de Pamplona e na de  Toulouse.

Unha cornixa  axedrezada divide esta fachada en dous corpos. No corpo superior hai tres grandes arcos de medio punto, sendo cegos os dous laterais. As columnas do centro son  xeminadas e as súas basas son  áticas. A ventá central está pechada por unha reixa  románica. O corpo inferior está ocupado pola portada propiamente dita.

 

Tímpano do Perdón

O  tímpano está dividido en tres  doelas que mostran tres relevos diferentes con temas que xa están lonxe de toda influencia  mozárabe e que artistas anteriores nunca se atreveron a tratar. Con todo nas enxoitas si se mostra unha reminiscencia  mozárabe, non polo tema senón pola posición que se dá ás esculturas de San Pedro e San Paulo; a San Paulo concédeselle o lugar da dereita (esquerda do espectador, dereita da porta), o preferente, costume moi hispánico que tamén pode verse en Silos. 

San Paulo naquela época era moi venerado en España onde aínda se seguía a liturxia hispánica ou  mozárabe.

As tres escenas son: Ascensión,  Descendimento e Sepulcro baleiro que contemplan as tres Marías. As  arquivoltas son de moldura en  bocel, moi  peraltadas, con columnas acobadadas. Todo está rodeado dunha moldura axedrezada. O  lintel apóiase sobre cabezas de león e de can.

A escena da esquerda, a Ascensión de Cristo, chama moito a atención pola forma en que está tratado o tema, xa que parece que Cristo é axudado ou empuxado cara aos ceos polos dous Apóstolos. Polo  nimbo de Cristo vese a inscrición:

"Ascendo  ad  patrem  mevm  et  patrem  vestrvm"

Dous anxos -que o son porque se advirten as ás en segundo plano- portan a Cristo quen apoia os seus pés nos xeonllos interiores de ambos os mentres que coas súas mans aférrase á parte superior das anxelicais ás. O seu rostro enmarcado por  nimbo  crucífero vólvese cara ao alto. Unha vez máis reclamo a atención no anxo máis externo. É tan redonda a súa cara que se o vise en consulta, diagnosticaría  paperas. Unha última consideración sobre esta escena da Ascensión: non parece que o Mestre Esteban tivese moi claro que Cristo podía facelo polos seus propios medios. Porque os anxos, máis que escoltalo transpórtano con eficiencia e El colabora.

No centro represéntase a escena do Descendimento, de gran realismo, acompañada por dous anxos turiferarios (que portan  incensarios) sobre o brazo horizontal da cruz. Un personaxe con longas  tenazas está a retirar o cravo da man esquerda de Cristo, mentres que a Virxe suxeita o brazo xa liberado da Cruz. A pesar do dramatismo intrínseco do momento, os personaxes da escena transmiten sensación de serenidade. Por encima, a ambos os dous lados da cruz, senllos anxos  turiferarios de aspecto orondo encáixanse no espazo existente

Á dereita ven ás tres Marías ante o sepulcro baleiro acubillado nun arco  románico  peraltado. Un anxo desenvolve grandes ás que resgardan todo o conxunto. Da situada xunto ao anxo só  esculpiuse a cara, quedando en segundo plano e transmitindo sensación de profundidade á escena. Un anxo mostra o sepulcro baleiro porque Cristo resucitou. Do mesmo xeito que na escena anterior os aspectos transmiten  hieratismo fóra da figura central que parece iniciar un leve sorriso. O sartego represéntase baixo un  arcosolio de medio punto apeado en columniñas decoradas con cordón e  bezantes e os capiteis locen coidadas  volutas e follas de  acanto. Tras del, do  arcosolio emerxe un anxo que retira a tapa do sartego mostrando o interior baleiro. As súas alongadas ás enchen maxistralmente o oco do  tímpano, enmarcando a escena. Cara e  pliegues do manto son decididamente  convexos.

Estes temas expresados polo mestre Esteban foron moi estendidos polos escultores do Camiño de Santiago, que ao seu regreso levárono a Francia nunha cronoloxía posterior.

Texto da Wikipedia e de Arquivoltas.

Fotos: Iniciarte.