Arquitectura renacentista na península: O Pazo de Carlos V en Granada

Unha das obras da arquitectura renacentista en España que máis me interesa é o Palacio de Carlos V na Alhambra de Granada xa que destaca pola súa pureza de formas fronte ao plateresco dominante naqueles tempos na península. Mandado construír polo emperador debido a que lle gustaba moito o entorno dos pazos nazaríes e os seus xardíns (estivo vivindo aquí varios meses tras a súa voda con Sabela de Portugal) e tamén á necesidade de contar cunha residencia que se adaptara mellor mellor ás súas necesidades de representación política.

Contado co apoio do capitán xeneral de Granada, o marqués de Mondéxar, Pedro Machuca encargouse do deseño do novo edificio que contou coa aprobación de Carlos I en 1542. O proxecto era máis amplo do que finalmente se executaría posto que ademais do propio pazo, Pedro Machuca, pensara realizar dúas prazas porticadas fronte ás fachadas occidental e meridional.

O Palacio ten unha planta cadrada, cun lado de 63 metros, e un patio central circular con dous andares, tendo no inferior columnas doricas-toscanas, e xónicas no andar superior. No conxunto, é un edificio verdadeiramente novidoso para as datas nas que foi construído. Nas esquinas onde se pasa da planta cadrada á circular está situadas sendas escaleiras, agás no lado noreste que comunica coa capela que ten planta octogonal. Toda a galería do patio está cuberta cunha bóveda anular, moi relacionable con elementos da arquitectura imperial romana ou coa italiana da época.

As catro fachadas do edificio están artelladas en dous andares: o inferior con perpiaños almofados á rústica con piastras dórico-toscanas; no andar superior contan piastras xónicas. Os vanos son rectangulares no andar baixo e circulares no superior. Destacan, asemesmo, os elementos decorativos a base de gimaldas, puttis e emblemas imperiais.

Nas portas desenvolvese un programa iconográficos nos relevos: nunha concíbese un arco de trunfo con trofeos e vitorias así como coa fábula de Neptuno e as alegorías da Fama e da Historia para exaltar as empresas marítimas do emperador (conquista de Tunicia). Na porta occidental os relevos aluden ás vitorias terrestres do monarca con representación de batallas e unha alegoría da paz, ademais duns tondos sobre os traballos de Hércules que aluden á orixe mítica de España e da dinastía austríaca.

Polo tanto, e como conclusión, pódese afirmar que o Pazo de Carlos V en Granada amosan a presenza do clasicismo renacentista para deleite e exaltación do monarca: a ordenación das fachadas, as referencias miolóxicas, a planta centralizada.

E para finalizar un dos vídeos de Artehistoria: