Oriol Bohigas: a conciencia da arquitectura

A revista Descubrir el Arte, no seu número 115 de setembro e dentro da súa serie de “Arquitectos para o século XXI” fai un repaso á personalidade e á obra de Oriol Bohigas así como publica unha moi interesante entrevista co arquitecto catalán.

Deixovos, a continuación, uns parágrafos sobre este arquitecto (Mercedez Peláez) e un estracto da entrevista (Elena Pita), advertinto que as frase en negrita son de INICIARTE.

"Resolto, decidido e inimigo da arquitectura de consumo que rompe a trama urbana, o galardoado arquitecto barcelonés aposta por un espazo colectivo solidario e cívico, que contrarreste os efectos da perniciosa “incontinencia urbanística” actual. Ao servizo desta idea consagrou a súa dobre natureza de arquitecto e urbanista, e o resultado foi un dos grandes logros españois máis recoñecidos no ámbito internacional: a transformación da Cidade Condal na Barcelona Olímpica en 1992.

O seu esforzo viuse recompensado con innumerables galardóns, incluídos catro premios FAD, doutoramentos Honoris Causa, e en especial coa Creu de San Jordi da Generalitat, en 1991, o Premio da Cidade de Barcelona de 1999, as Medallas de Ouro do Consello Superior de Arquitectos de España de 1990 e do Colexio de Arquitectos de Cataluña en 2006, culminado recentemente o seu palmarés, en 2008, co Premio Nacional de Arquitectura do Ministerio da Vivenda.

Aínda que coqueteou lixeiramente co posmodernismo nalgunhas das súas obras, declara non interesarse polas cuestións de estilo ou de adorno, e rexeita a arquitectura representativa que encarga a Administración aos arquitectos estrela. Alleo á arquitectura de consumo, xustifica a súa oposición ás obras estelares, pola súa capacidade de xerar discontinuidad urbana, e reivindica, pola contra, unha arquitectura construible e correctamente integrada no lugar."

P. Os arquitectos foráneos, souberon interpretar o noso contorno ou simplemente importaron o seu sinal?

R. Non se pode dar un xuízo xeral, ata dentro dun mesmo autor, as situacións son moi diversas. A min gústame moito a Torre Agbar de Jean Nouvel, ata me parece un acerto urbanístico, e gústame a súa Fundación Cartier en París, pero o que fixo no Reina Sofía, por exemplo, paréceme un disparate, e o parque do Poble Nou en Barcelona é tamén un erro que nada ten que ver co contorno. Son arquitectos que traballan con tal cantidade de axudantes que dan resultados moi distintos.

P. O problema, segundo vostede, é que neste país constrúese sen preocupación cultural, unha tendencia que se di agravouse coa democracia, non soa iso un tanto reaccionario?

R.Si se falamos dos grandes autores, da arquitectura culta, pero se nos referimos á arquitectura especulativa das grandes empresas inmobiliarias, que supón o 80 por cento do total, esta constrúe sen referencias culturais. Aquí e en toda Europa, sobre todo logo desde 1950, fíxose unha arquitectura absolutamente despreciable onde o elemento cultural desapareceu, quedando reducida a unha operación de carácter mercantil. E isto, claro, agrávase coa properidad económica, que aquí coincide coa apertura democrática. O éxito do liberalismo económico e do capitalismo comporta un certo afundimento da arquitectura corrente.

P. A vivenenda social foi nos anos oitenta e noventa o gran prurito, o distingo do bo arquitecto, quen se encarga hoxe das periferias e as vivendas sociais, arquitectos ou construtores?

R. Ambos, en principio, xunto á Adminsitración Pública. Hai menos interese na profesión pola vivenda social que hai uns cantos anos e, seguramente, é porque o ambiente xeneral deixou de interesarse por iso. A arquitectura de moda é a arquitectura do luxo e a representatividade capitalista e produtiva, e hai unha xeración de arquitectos que en xeral é moi conservadora, moi pouco preocupada polo problema público da vivenda.

Non deixedes de visitar a páxina web do seu Estudo de Arquitectura MBM.