Había tempo que vía esta igrexa nos paseos en bicicleta.
Pois ben, decidinme un día achegarme onde ela.
San Martiño de Brabío é un templo románico de nave única e
capela rectangular. A primeira cóbrese con teitume de madeira a dúas augas e a
ábsida cunha bóveda de canón. Os muros están realizados con perpiaños graníticos ben escuadrados, dispostos en fiadas horizontais regulares. Na parte inferior
hai un zócalo cun único retallo achafranado de perpiaños de maior tamaño.
Na ábsida, o testeiro prolóngase cara aos laterais creando
unha especie de estribos que marcan o peche oriental. Posúe nos muros laterais
un contraforte que chega ata o beirado e que axuda a soportar empúxelos do
arco faixón. Cabe destacar as dúas parellas de canzorros que se dispoñen baixo
o beirado, unha por tramo. No beirado meridional presentan temas vexetais cunha
folla apuntada de feixe nervado de cuxos ápices penden pomas. Baixo a cornixa
ao lado oposto hai figuras humanas de corpo enteiro, unha é un músico tañendo
unha fídula e outra representa a dous homes afrontados e cabeza abaixo, que
podería ser un xogo acrobático ou mesmo unha escena sexual. No testero da
ábsida ráchase unha sinxela saetera terminada nun arco de medio punto.
Coroan ambas as fachadas beirados de acubillas achafranadas
sostidos por canzorros en proa de barco, fóra dun de cuarto de bocel no muro
meridional.
A fachada foi claramente modificada na parte alta coa
apertura dunha xanela adintelada e dunha espadana de dobre tronera. Na zona
inferior ábrese unha porta similar á ao lado setentrional, aínda que de maiores
dimensións. A portada é abucinada, apuntada e con falso arco de descarga, esta
vez acubillando un dintel con dúas liñas paralelas, entre as que se desenvolvía
unha inscrición, hoxe perdida. As mochetas, tamén en nacela, están decoradas na
súa curva con senllos animais vistos de fronte, con longos cornos curvos, polo
que é fácil deducir que se trata de carneiros.
Na zona alta dos muros laterais hai catro saeteras de medio
punto e abocinamiento interno que, xunto coa disposta sobre o arco triunfal e a
que existiu na fachada occidental, posibilitaban a iluminación da nave.
A igrexa de Brabío é un interesante exemplo do románico
rural galego pola calidade das súas tallas e polo bo estado de conservación no
que nos chegou, sobre todo tras a última restauración, na que se eliminaron a
sancristía e o retablo –de escasa entidade artística–, o que permitiu recuperar
o tradicional xogo de volumes románico e o rescate dunha interesante xanela
interior de desenvolvemento completo.
Os templos de Brabío, A Espenuca e Reboredo gardan estreitas
similitudes formais que fan expor que os tres foron produto dun mesmo taller.
Todos eles están moi próximos, pero resulta especialmente interesante o feito
de que Brabío e Reboredo están situados ao pé da mesma vía de comunicación
medieval, a continuadora do trazado entre Betanzos e Lugo pasando por Guitiriz.
A forma de resolver as portas da nave emprega un modelo
pouco frecuente en Galicia, cos falsos arcos de descarga. Está presente en
templos de cronoloxía avanzada, como xa denota o apuntamiento dos arcos.
No templo de Brabío pódense observar dous momentos
construtivos, un relativo á cabeceira e outro á nave. A primeira foi edificada de acordo con os orzamentos do románico pleno, con capiteis de follas
carnosas, interesantes xogos claroscuristas, decoración taqueada na rosca do
arco triunfal ou a imposta da bóveda e canecillos figurados. O segundo espazo,
aínda que conta con saeteras de medio punto, tamén presenta arcos apuntados,
falsos arcos de descarga e canecillos xeométricos que o levan ata o
tardorrománico. Á hora de fixar unha cronoloxía para a fábrica de Brabío, a
cabeceira foi edificada ao redor dos anos 1170-1180, mentres que a nave puido
ser construída ao redor da década de 1220 ou algo despois.
O texto é un resume de AMPF de Románico Digital.
Fotos: INICIARTE.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario