30/4/09

Os inicios do Impresionismo: Manet, Almorzo na herba





Unha obra fundamental na historia da pintura contemporánea é o Almorzo na herba de Édouard Manet (1832-1883). Está depositada no Museo de Orsay de París.É un óleo sobre lenzo de 2,08x2,64 metros. Este museo nos describe a obra do seguinte xeito:

"Rexeitada polo xurado do Salón de 1863, esta obra é exposta por Manet co título Le Bain (O Baño) no "Salón dos Rexeitados" autorizado ese ano por Napoléon III. Converteuse na principal atracción, obxecto de burlas e fonte de escándalo.

No entanto, Manet reivindica no Almorzo sobre a herba o legado dos
mestres antigos e inspírase en dúas obras do Louvre. O Concerto campestre de Tiziano, entón atribuído a Giorgione, bríndalle o tema, mentres que a disposición do grupo central inspírase nun gravado segundo Rafael: O xuízo de Paris.Pero no Almorzo sobre a herba, a presenza dunha muller espida no medio de homes vestidos non está xustificada por ningún pretexto mitológico ou alegórico. A modernidade dos personaxes fai obscena, aos ollos dos seus contemporáneos, esta escena case irreal. Maneta divírtese ademais chamando o seu cadro "Parte cadrada".

O estilo e a factura chocaron case tanto como o tema. Manet abandona os habituais degradés para entregar contrastes abruptos entre sombra e luz. Por iso, repróchaselle a súa "teima de ver por manchas". Os personaxes non parecen perfectamente integrados neste decorado de maleza máis esbozado que pintado, no que a perspectiva é ignorada e a profundidade ausente. Co Almorzo sobre a herba, Manet non respecta ningunha das convencións admitidas, senón que impón unha liberdade nova con respecto ao tema e aos modos tradicionais de representación".

Un crítico da época valoraba así esta obra:
Percibe con claridade a natureza e tradúcea simple e lumniosamente. O seu gran cadro (...) produce a impresión no espectador dun buraco aberto na campiña. Todo ao seu arredor, as paisaxes máis atrevidas parecen rostros aos que esta viril e vigorosa coloración fai palidecer; pero unha vez máis, señor, tanto vostede coma min, só veremos alí un sorprendente, un admirable bocexo; ninguén podería recoñecer nel a afirmación triunfante dunha arte nova, porque aínda que todo o que a arte reclama dun mestre está indicado, nada marca a estela do traballo levado a cabo (...) Nunha palabra, a devandita obra inacabda sería solemne. No estado en que o señor Manet nola entrega, só é interesante: é condicional, non efectiva”.
Desnoyers. Le Petit Journal, 11 de xuño de 1863 (Reproducido en Visualarte. Vicens Vives, 2004
, páx.311)

Sen dúbida todo un escándalo por varios motivos. En primeiro lugar polo tema: quen parecer ser unha prostituta amósase espida ante dous cabaleiros, mentres ao fondo outra muller está a bañarse. Tamén foi un escándalo pola técnica empregada: ausencia de claoscuros, utilización de cores planas e as sombras son simple manchas xustapostas. Igualmente pola composición: catro figuras que non semellan relacionarse entre si. O debuxo tamén é novidoso posto que as figuras están pintadas sen liñas que modelen as súas contornas. Toda unha revolución que anunciaba o Impresionismo.

Finalmente poderíase engadir que Manet empregou como modelos ao seu irmán Eugéne e ao escultor holandés Ferdinand Leenhoff, quen no futuro sería seu cuñaado, e a muller espida era a súa modelo predilecta, Victoria Meurent.

Ilustracións vía Educastur.



No hay comentarios: