Arquitectura hispanomusulmana: A Alhambra (II)

O Mexuar é o máis antigo e incluso pudidera ser almohade. Os zócalos do muro van alicatados con cerámica vidriada de lacerías, as lacerías é outro elemento decorativo nazarí, líneas que se entrecruzan formando polígonos e organizacións simétricas e puras. Con estes arabescos ou lacerías preténdese achegarse ao "horror vacuí”. A cuberta sempre é de madeira, decorada con lacería ou ataurique o ben repuxada ou labrada.

Patio dos Arraiáns. Patio rectangular con estanque rodeado de setos nos lados longos e con dous pórticos nas frontes sobre columnas e arcos peraltados con decoración de xesería calada. Sobre as columnas hai piares que separan cada arco e que forman, cunha moldura horizontal baixo o aleiro, sendos alfices. Ao fondo a torre de Comares. Este é uno deses conxuntos de espazos aillados que teñen vida propia, que non necesitan dos demais para dar sensación de unidade. En cada conxunto estúdase o efecto de perspectiva contando con diferentes elementos: vexetación, auga e arquitectura, a real ea reflectida. Os dous primeiros son tradicionais no Islam por ser un ben escaso en Arabia.

Salón dos embaixadores da Torre de Comares. Torre de grosos muros de ladrillo (vese nas xanelas que son case cámaras tras o arco peraltado, nunca delas, aloxábase o trono). Os muros cóbrense con zócalo de alicatado xeométrico. Na zona media aparece o ataurique enchendo todo o espazo e unha banda de escritura cúfica (versículos do Corán) no centro. Arriba unha ringleira de xanelas cubertas con fina celosía entre outros dos frisos de decoración epigráfica.

Patio dos Leóns. Posterior, do século XIV. Patio rectangular con pórticos nos catro lados. Nos curtos avanzan senllos porches. Todo isto sostido sobre columnas moi finas, con basa de escocia, numerosos colaríns superiores, capiteis con dous corpos, cilíndrico e cúbico con ataurique en xeso. Os soportes son en lintel e os arcos só colgan como decoración en xeso, peraltados ou en uve invertida. No centro unha fonte (hoxe en restauración) circular sostense sobre uns leóns de torpe execución. O efecto de luz tamizada entre a xesería calada, auga e perspectiva convirte esta obra nunha das mellores de todos os tempos.

Sala dos Mocárabes. O arco de mocárabes é outra aportación nazarí que eles retoman dos abásidas. É un elemento barato e espectacular, tacos de madeira cubertos con estuco de xeso e pintura. Son como estalactitas de ensoño. Vemos tamén os zócalos alicatados, muros de ataurique, xambas e alfiz con escritura cúfica e todos os elementos máis xenuínos da arte nazarí.

Sala das dúas irmáns. Bóveda de mocárabes. Tamén serven estes tacos para formar bóvedas imposibles, de marabilloso efectos ornamentais. Os artistas non se preocupan dos elementos construtivos sempre simples; teitos de madeira, linteis, muros de ladrillo- e todo o talento vólcase nunha decoración que encobre a pobre estrutura.
Interésalles só o sensual da arquitectura, a beleza perceptible polos sentidos. Esta bóveda está confeccionada con miles de tacos e é (todo) moi sólido porque se conserva perfectamente. Nos vértices hai unas falsas trompas de mocárabes, só decorativas, e una banda de ventás inundan de luz a bóveda creando xogos de luces e sombras.

Texo adaptados dun artigo de Enrique Valdearcos en Clio, Rediris.

Fotos: INICIARTE.