"A historia do monacato está indisolublemente unida ao nome de San Bieito de Nursia, personaxe fundamental para a cultura de Occidente que desenvolveu a súa obra na primeira metade do século VIN de nosa era. Á súa man débese unha regra ideada para rexer as comunidades relixiosas. (...)
San Bieito propón un modo de vida austero pero sen extravaga
ncias. O relixioso debe levar unha existencia ordenada na que oración e traballo altérnense e o lecer quede desterrado.
Moitas congregacións tentaron seguir estas normas dun xeito fiel pero, frecuentemente, en canto comezaban a acumular posesións, caían na relaxación. Unha das abadías benedictinas máis famosas foi a de Cluny, fundada no ano 910 e próxima á localidade francesa de Lyon. Os seus monxes buscaron reencontrar o espírito de San Bieito e conseguiron un notable auxe da súa orde: no século XII xa alcanzaba o milleiro e medio de casas. Con todo, a expansión tamén trouxo consigo o poder, a riqueza e, como non, a decadencia da espiritualidade.
No ano 1098, o abade benedictino de Molesmes, San Roberto (1028 - 1111), retirouse con vinte e un compañeiros ao bosque de Citteaux ou Cistercium, nas proximidades de Dijon, en Francia. O seu propósito era seguir fielmente a Regra de San Benito, pero un mandato do Papa obrigoulle a regresar á súa abadía. Foi sucedido en Císter por San Alberico e máis tarde polo inglés San Esteban Harding. Foi este un dos alicerces fundacionais da orde e escribiu algunhas obras relativas á súa regulamentación.
En 1115, fundouse o mosteiro de Claraval e o seu primeiro abade, San Bernardo (1090 - 1153), home de personalidade apaixonada e complexa, deu o impulso definitivo a aqueles monxes que desexaban unha vida austera, á primitiva usanza benedictina. É preciso deixar claro que, en contra do que a miúdo se cre, San Bernardo, nin foi o fundador da orde, nin sequera o seu abade xeral; no entanto, a fama da súa comunidade propagouse por todo o mundo cristián e espertou as simpatías da sociedade da súa época. Os monxes brancos, así chamados pola cor do seu hábito, foron requiridos para instalarse en diversos países e estendéronse rapidamente.
A vida do monxe cisterciense réxese pola Regra de San Bieito e polos Costumbrarios ou Usos, atribuídos a San Esteban, que constitúen unha serie de comentarios á Regra. O conxunto da orde regúlase pola Carta caritatis, estatuto básico escrito por San Esteban. As decisións as toma o capítulo xeral, o cal ten autoridade suprema en todos os temas. Os abades son elixidos polos monxes. Para rematar, e aínda que, en teoría, o Císter é unha federación de comunidades iguais, é interesante destacar a subordinación dos mosteiros ás súas casas nais. Así, un abade pode realizar inspeccións periódicas ás súas fundacións.
Se hai unha palabra que cualifique a esta orde, tal vez sexa austeridade. Os seus monxes rexeitaron riqueza e boato e, en conxunto, tenderon cara a unha forma de vivir máis sinxela .
Contra o costume de admitir ao monacato só a quen posuísen certos coñecementos, permitiron o ingreso dos iletrados como irmáns conversos ou leigos. A este respecto, a cultura foi o punto máis fraco do Císter. O intelectual quedaba nun segundo plano con respecto ao manual, e hai un devandito que o reflexa: "Preferimos un abade arador que orador". No entanto, os fundadores reflectiron en si inquietudes culturais e o propio San Bernardo defendía a ciencia cando servía como método para edificación dun mesmo ou do próximo...
Os cistercienses instalaron as súas casas en enclaves apartados e así contribuíron á colonización de lugares remotos, á expansión da agricultura e á adopción de novos métodos agrícolas.
O traballo manual revitalizouse e entrou a formar parte fundamental da vida do monxe, xunto coa oración. Aínda que nalgúns casos chegaron a ter colonos, eran os irmáns leigos quen se ocupaban do traballo do campo.
O propio hábito do Císter, branco, pode ser considerado como unha ruptura coa liña que seguía a corrente dominante ata a súa chegada, cuxo paradigma eran os monxes de hábitos negros de Cluny.
A austeridade tamén determinou a expresión artística e, así, as formas arquitectónicas simplificáronse. A pesar diso, as igrexas cistercienses marcan os comezos da nova arte gótica e, en ocasións, cualificouse a estes monxes como "misioneiros do gótico".
Pero, desde o punto de vista estético, o máis notable foi o feito de proscribir a decoración figurada dos templos seguindo as directrices de San Bernardo, quen consideraba que tales adornos distraían da oración. En consecuencia, esculturas e pinturas escaseaban. Adoitaba haber, en cambio, algunha imaxe da Virxe.
Como todos os afáns renovadores do home, o Císter tamén experimentou a súa decadencia. A partir do século XIII, sufriu unha relaxación dos costumes e, durante as seguintes centurias, crises de diversos tipos acabaron con moitos mosteiros. A chegada do Císter a España tivo que ver, quizais, coa petición de Afonso VII ao propio Bernardo para que os seus monxes asentásense nos dominios do monarca".
Ricardo Puente.- El Monasterio cisterciense de Sta. Mª de Gradefes.- León 1991. Páxs. 2 e 5.
Foto do mosteiro de Aciveiro (Pontevedra) de Iniciarte.
San Bieito propón un modo de vida austero pero sen extravaga
ncias. O relixioso debe levar unha existencia ordenada na que oración e traballo altérnense e o lecer quede desterrado.Moitas congregacións tentaron seguir estas normas dun xeito fiel pero, frecuentemente, en canto comezaban a acumular posesións, caían na relaxación. Unha das abadías benedictinas máis famosas foi a de Cluny, fundada no ano 910 e próxima á localidade francesa de Lyon. Os seus monxes buscaron reencontrar o espírito de San Bieito e conseguiron un notable auxe da súa orde: no século XII xa alcanzaba o milleiro e medio de casas. Con todo, a expansión tamén trouxo consigo o poder, a riqueza e, como non, a decadencia da espiritualidade.
No ano 1098, o abade benedictino de Molesmes, San Roberto (1028 - 1111), retirouse con vinte e un compañeiros ao bosque de Citteaux ou Cistercium, nas proximidades de Dijon, en Francia. O seu propósito era seguir fielmente a Regra de San Benito, pero un mandato do Papa obrigoulle a regresar á súa abadía. Foi sucedido en Císter por San Alberico e máis tarde polo inglés San Esteban Harding. Foi este un dos alicerces fundacionais da orde e escribiu algunhas obras relativas á súa regulamentación.
En 1115, fundouse o mosteiro de Claraval e o seu primeiro abade, San Bernardo (1090 - 1153), home de personalidade apaixonada e complexa, deu o impulso definitivo a aqueles monxes que desexaban unha vida austera, á primitiva usanza benedictina. É preciso deixar claro que, en contra do que a miúdo se cre, San Bernardo, nin foi o fundador da orde, nin sequera o seu abade xeral; no entanto, a fama da súa comunidade propagouse por todo o mundo cristián e espertou as simpatías da sociedade da súa época. Os monxes brancos, así chamados pola cor do seu hábito, foron requiridos para instalarse en diversos países e estendéronse rapidamente.
A vida do monxe cisterciense réxese pola Regra de San Bieito e polos Costumbrarios ou Usos, atribuídos a San Esteban, que constitúen unha serie de comentarios á Regra. O conxunto da orde regúlase pola Carta caritatis, estatuto básico escrito por San Esteban. As decisións as toma o capítulo xeral, o cal ten autoridade suprema en todos os temas. Os abades son elixidos polos monxes. Para rematar, e aínda que, en teoría, o Císter é unha federación de comunidades iguais, é interesante destacar a subordinación dos mosteiros ás súas casas nais. Así, un abade pode realizar inspeccións periódicas ás súas fundacións.
Se hai unha palabra que cualifique a esta orde, tal vez sexa austeridade. Os seus monxes rexeitaron riqueza e boato e, en conxunto, tenderon cara a unha forma de vivir máis sinxela .
Contra o costume de admitir ao monacato só a quen posuísen certos coñecementos, permitiron o ingreso dos iletrados como irmáns conversos ou leigos. A este respecto, a cultura foi o punto máis fraco do Císter. O intelectual quedaba nun segundo plano con respecto ao manual, e hai un devandito que o reflexa: "Preferimos un abade arador que orador". No entanto, os fundadores reflectiron en si inquietudes culturais e o propio San Bernardo defendía a ciencia cando servía como método para edificación dun mesmo ou do próximo...
Os cistercienses instalaron as súas casas en enclaves apartados e así contribuíron á colonización de lugares remotos, á expansión da agricultura e á adopción de novos métodos agrícolas.
O traballo manual revitalizouse e entrou a formar parte fundamental da vida do monxe, xunto coa oración. Aínda que nalgúns casos chegaron a ter colonos, eran os irmáns leigos quen se ocupaban do traballo do campo.
O propio hábito do Císter, branco, pode ser considerado como unha ruptura coa liña que seguía a corrente dominante ata a súa chegada, cuxo paradigma eran os monxes de hábitos negros de Cluny.
A austeridade tamén determinou a expresión artística e, así, as formas arquitectónicas simplificáronse. A pesar diso, as igrexas cistercienses marcan os comezos da nova arte gótica e, en ocasións, cualificouse a estes monxes como "misioneiros do gótico".
Pero, desde o punto de vista estético, o máis notable foi o feito de proscribir a decoración figurada dos templos seguindo as directrices de San Bernardo, quen consideraba que tales adornos distraían da oración. En consecuencia, esculturas e pinturas escaseaban. Adoitaba haber, en cambio, algunha imaxe da Virxe.
Como todos os afáns renovadores do home, o Císter tamén experimentou a súa decadencia. A partir do século XIII, sufriu unha relaxación dos costumes e, durante as seguintes centurias, crises de diversos tipos acabaron con moitos mosteiros. A chegada do Císter a España tivo que ver, quizais, coa petición de Afonso VII ao propio Bernardo para que os seus monxes asentásense nos dominios do monarca".
Ricardo Puente.- El Monasterio cisterciense de Sta. Mª de Gradefes.- León 1991. Páxs. 2 e 5.
Foto do mosteiro de Aciveiro (Pontevedra) de Iniciarte.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario