O antigo templo grego de Poseidón no cabo Sounion,
construído entre 444–440 a.C., é un dos
principais monumentos da Idade de Ouro de Atenas. Álzase sobre o mar a unha
altura de case 60 metros.
Demais está dicir que en toda Grecia hai máis dun templo
consagrado ao poderoso deus do mar. Con todo, o templo situado no cabo Sounion
é sen dúbidas uno dos máis impresionantes que poden atoparse. Construído no
alto dun cantil que se interna no mar Exeo, este magnífico sitio carga sobre as
súas ruínas –moi ben conservadas– con anos de historia e lenda, que cobran vida
renovada enmarcadas no impactante escenario natural que as rodea.
O templo de Poseidón do cabo Sounion ten a súa primeira
mención nada menos que na Odisea, a epopea
homérica que relata a travesía de Odiseo ao regreso da Guerra de Troia.
Alí descríbeo como o punto no que Menelao detén a súa marcha, tamén á volta de
Troia, para enterrar o corpo de Phrontes Onetorides, o seu fiel asistente.
O templo orixinal de Poseidón de época arcaica, que foi
construído de toba, probablemente foi
destruído no 480 a.C. polas tropas persas durante a invasión de Grecia por Xerxes
I. Aínda que non hai evidencia directa Xerxes certamente conquistou o templo de
Atenea e todo o demais na Acrópole de Atenas, arrasándoo como castigo polo
desafío dos atenienses. Despois de derrotar a Xerxes na batalla naval de
Salamina, os atenienses colocaron un
trirreme inimigo (buque de guerra con tres filas de remos) en Sounion
como trofeo dedicado a Poseidón.
Foi no século VI a.C. cando se realizou a edificación, e o
resultado converteuse nun dos lugares de culto máis importantes de Ática.
Actualmente, obsérvanse no templo fortes influencias de estilo dórico.
Con todo, non se probou a execución de rituais durante os
primeiros anos que seguiron á súa construción. Estes parecen comezar
recentemente no século VII a.C., época da que data un culto organizado con eixo
neste templo e no próximo santuario de Atenea, ao nordés do primeiro.
Restos do Santuario de Atenea
O templo de Poseidón en Sounion construíuse en 444–440 a.C. Isto foi durante o ascenso do estadista
ateniense Pericles, quen tamén reconstruíu o Partenón de Atenas. Foi construído
sobre as ruínas dun templo que data do período Arcaico.
Arquitectura
O deseño dos
peripteros do templo é un
hexastilo típico, é dicir, tiña un pórtico frontal con seis
columnas dóricas. 16 das 38 columnas
están en pé hoxe (das cales catro se volveron a erixir no século XX). O templo parécese moito ao contemporáneo
e ben conservado Templo de Hephaestus
debaixo da Acrópole, que pode ser deseñado polo mesmo arquitecto.
Do mesmo xeito que con todos os templos gregos, o edificio
Poseidón era rectangular, cunha columnata nos catro lados que abarcaba a peristasis. O número total de columnas orixinais da columnata exterior foi 34 x 15. As columnas seguen en pé hoxe. As columnas
son da orde dórica. Foron feitas de
mármore branco extraído localmente en Laureotic Olympus. Tiñan 6.10 metros de
alto, cun diámetro dun metro na base e 79 centímetros na parte superior. No
centro do templo, a columnata sería a
sala de adoración, unha sala rectangular sen xanelas, similar á sala en parte
intacta do Templo de Hephaestus. Contería, nun extremo, fronte á entrada, a
imaxe de culto, unha colosal estatua de bronce de Poseidón.
A cara leste de o camiño que conduce ao templo contén un
deteriorado friso que, segundo parece,
mostraba escenas da mítica batalla que enfrontou aos lapitas e aos
iracundos centauros, así como
diversos capítulos relacionados co heroe Teseo. Cando o sol resplandece no alto do ceo, a luz centellea no branco do mármore, que se vai
apagando conforme as cores do atardecer aprópianse do lugar, conferindo ao Cabo
Sounion unha atmosfera propia do mítico enclave no que se atopa. Á noitiña, o
templo dorme ao amparo da protección de Poseidón, vixiado tan só polas perdices
que merodean o lugar.
As famosas perdices do templo
A imaxe do Cabo Sounion, co perfil do Templo de Poseidón recortándose na o cantil sobre o
mar contra a posta de sol, compón unha das estampas máis evocadoras da paisaxe
grega. As magníficas columnas dóricas sosteñen a estrutura do templo que
durante séculos serviu como guía e referencia aos navegantes a este lado do
Exeo.
O reducido número de estrías que
rachan o mármore do que están compostas reduce o efecto dos elementos sobre a
cortiza paliando a acción erosiva,
noutro exercicio de intelixencia dos arquitectos da época. Con todo, non
conseguiu evitar ser lacerada polo
efecto das firmas que quedaron marcadas nos alicerces, das que destaca o
gravado co selo realizado por Lord Byron
no ano 1810 e por outras persoas desde entón.
Arqueoloxía
O estudo inicial das ruínas, sen escavacións, foi realizado
pola Sociedade de Dilettanti en 1797 e por Guillaume-Abel Blouet (expedición de Morea 1829). As primeiras escavacións foron realizadas por Wilhelm
Dörpfeld, Director do Instituto Arqueolóxico Alemán, en 1884. As escavacións
sistemáticas feitas por Valerios Stais seguiron no período 1897–1913. Os
esforzos para restaurar e preservar os restos do templo de Poseidón iniciáronse
en 1875. O estado actual do monumento débese ao traballo realizado na década de
1950 polo Servizo Arqueolóxico Grego, dirixido por Anastasios Orlandos.
A campaña de escavación realizada por Stais na tempada de
1906 descubriu numerosos artefactos e inscricións, entre os que destaca unha
estatua de mármore kouros coñecida
como Sounion Kouros (aprox. 590 a.C.) e
o relevo dun "atleta
autocoronado" (ca. 460 a.C.), ambos agora no Museo Arqueolóxico Nacional de Atenas.
Unha columna do templo pódese ver no Museo Británico de Londres.
O proxecto Reconstrución do sitio arqueolóxico de Sounion (2011 – 2013) foi cofinanciado polo
Ministerio de Cultura e Deportes de Grecia e a Unión Europea (FEDER).
Textos de: Grecotour, Sobre Grecia, Wikipedia.
Fotos: Iniciarte
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario