Equipo Crónica

Activo entre 1963 e 1981, o Equipo Crónica supuxo a adaptación á realidade española do Pop-Art. O meu primeiro libro de arte foi un de Tomás Lloréns sobre estes pintores editado en 1972. Nese libro Lloréns repasa a situación artística de Valencia a inicios da década de 1960 (crise do Informalismo), a situación dos compoñentes iniciais do grupo así como as orixes de Crónica: da proposta inicial de seis membros, aos primeiros traballos dos tres compoñentes (Manuel Valdés, Rafael Solbes e Juan Antonio Toledo)  A primeira proposta  artística do trío foi en 1965. A inicios do ano seguinte, Toledo separouse do equipo. En 1981 morreu Rafel Solbes.  

A temática das primeiras obras do Equipo Crónica procedía dos acontecementos de actualidade, con imaxes extraídas da prensa e cunha clara intención dunha análise crítica da realidade.

 Equipo Crónica. La salita. 1976

Llorésn afirma que “Por estas características podía emparentarse a pintura do Equipo Crónica coa pintura Pop vixente entón internacionalmente. Con todo, hai un punto en que aparece unha importante diverxencia: a pintura Pop é fundamentalmente psicoloxista, trata de incidir na configuración do impacto das imaxes difundidas polos mass media sobre a experiencia individual do espectador, presupón (…) a intersubxetividade artista-espectador como dimensión básica da comunicación estética. A intención do Equipo é, en cambio, socioloxista, coloca os fenómenos culturais, de conciencia colectiva, como dimensión básica de comunicación, directamente (…), a experiencia individual (…) aparece en último termo como consecuencia do dinamismo da conciencia colectiva e a súa configuración non é o obxectivo directo da acividad artística.

(…) Por iso esta pintura non se propón como trasposición dunha mensaxe biográfica (do artista) a outro contexto biográfico (do espectador), senón como manipulación directa de vos elementos simbólicos comúns (…) a partir dos cales os membros dunha comunidade socio-cultural constrúen as súas experiencias individuais diversas. Así, a asociación entre os elementos da serie baséase na súa significación culturalmente establecida (e non na connotación psíquica individual); o obxectivo inmediato da actividade artística é a modificación dos sistemas simbólicos dados na vida social, a modificación da conciencia colectiva e non (inmediatamente) a “conmoción” das conciencias individuais.

(…) A pintura do Equipo é, por suposto, unha pintura de vangarda, un produto de high cultura. Engranada no seo dunha cultura de masas represiva. (…) Móvese dentro destes límites e renuncia á ilusión de transcendelos; dentro deles, con todo, actúa dun modo inverso a como actuaron as vangardas artísticas ata agora. Herdeiros dunha pequena burguesía desprazada ao longo da evolución social capitalista, os intelectuais-profetas das “vangardas artísticas do século XX” (…) apoiaron a súa ilusión de transvasar ás masas as pautas éticas acuñadas nas orixes da revolución burguesa. 

(…) O sermón que os “pastores da alma” do Equipo Crónica dirixen aos seus fieis, procedentes das demais igrexas e igrexiñas das vangardas e, pois, singular. Pondo o acento sobre a descontextualización mutua das imaxes simbólicas procedentes dos sistemas high cultura e dos mass cultura (propondo lentes para ler lentes) propón o investimento do camiño seguido ata agora polos fieis: a constitución dunha conciencia social distinta”.

Tomás Lloréns. Equipo Crónica. Barcelona, Gustavo Gili,  1972.

Máis información na web na súa honra Equipo Crónica e neste artigo de Merce Ibarz "Equipo Crónica, el pop incómodo". A imaxe (La salita, 1976) procede da Fundación March de Palma de Mallorca.