O Motia (ou Mozia) é o único enclave fenicio de Sicilia. Foi fundado polos fenicios no VIII a.C.que a converterían nun dos portos comerciais das rutas do Mediterráneo occidental. Foi arrasada no 397 a.C. Sería redescuberto polo británico Joseph Whitaker, un magnate do viño de Marsala (cidade moi próxima e dunha calma e beleza extraordinaria) e arqueólogo afeccionado. Tanto lle impresionaron os achádegos (murallas, peiraos, estradas, vivendas…) que mercaría a illa. Os seus descendentes constituíron unha fundación e fixeron da illa un enclave arqueolóxico de primeira magnitude onde se pode apreciar un pequeno “museo de sitio”.
Esta illa, no oeste de Sicilia, atópase no medio dunha lagoa,Stagnone, caracterizada polas súas salinas e pola presencia de numerosos muíños de vento.
Dentro do pequeno museo quedei abraiado coa beleza do “Efebo de Motia”. No artigo de Rubén Domínguez “Fenicios. Los grandes navegantes de la Antigüedad” descríbese así esta figura:
"A estatua da que imos falar atopouse na illa de Mozia, en outubro de 1979, por unha misión arqueolóxica formada por integrantes da cátedra de Antigüidades Púnicas da Universidade de Palermo. A estatua representa a un home novo: a súa altura é de 1,81 metros, pero lle faltan os pés, polo tanto a súa altura era un pouco maior da normal. Tamén lle faltan os brazos, dos que con todo é posible reconstruír a súa posición: o dereito dirixido cara arriba, talvez sostivese unha lanza ou unha coroa de loureiro ou flores; o esquerdo está encartado sobre si mesmo, apóiase sobre a cintura de tal modo que a man afúndese lixeiramente no corpo, demostrando que o artista tiña un sentido plástico pouco común. A cabeza está lixeiramente rotada á esquerda, e a súa fronte está enmarcada por unha tripla fileira de rulos ou rizos, que se continúan sobre a caluga, deixando libre as orellas, as cales están moi ben tratadas. O rostro está lamentablemente deteriorado pero, no entanto iso, están traballados os seus trazos faciais de tal modo que revelan un gran refinamiento, dozura e delicadeza no trazado dos seus trazos. En contraposición, o cranio está traballado "non finito", e cinco pernos de bronce indican que estaba cuberto por unha coroa ou tocado, talvez gardando relación coa posición ou función social do mozo.
Pero o elemento que enseguida se evidencia aos nosos ollos é a vestimenta, que o recubre totalmente fóra dos brazos e unha pequena parte do peito. A roupaxe está ben definido no seu límite máis baixo: é moi pesado, con pliegues moi densos que o caracterizan e danlle moito movemento, perfilando o corpo nunha actitude extraordinariamente sinuosa e ao mesmo tempo natural. A perna dereita está blandamente adiantada e desde o xeonllo cara abaixo levemente inclinada cara atrás, mentres que a esquerda, sobre a cal descárgase maiormente o peso do corpo está dereita e lixeiramente cara atrás. Esta formulación repercute sobre o ritmo de toda a figura dando lugar a unha serie de contrastes musculares que determinan unha agradable e harmónica composición. Os distintos elementos do corpo resaltan claramente, perfilados desde a roupaxe, o que cae fluctuando. Xunto coa roupaxe, outro elemento atrae a atención do observador: unha ampla faja, seica de coiro púrpura no orixinal, que cingue o peito do mozo, con dous tirantes que se cruzan na parte posterior e únense ou anudan por diante, precisamente no centro do peito, sostido por un broche de metal, do que son testemuñas dous buracos grosos e profundos que servían para fixalo ao mármore. A quen representa esta estatua?,onde estaba colocada? A que época da escultura grega podemos atribuíla? Non é fácil contestar a estas preguntas.
Temos presente que a vestimenta que leva posta é desde logo fenicio-púnica. O longo e pesado roupaxe así como a faja que o cingue é unha vestimenta a miúdo levada polos sacerdotes. Pero pola nova idade do personaxe e toda a súa postura (a posición do corpo e sobre todo dos brazos) fan pensar que poida tratarse dunha imaxe ou figura idealizada do mozo (o cliente que encargou a estatua ou o seu fillo) acompañante dun auriga no seu carro, e que tras a vitoria nas carreiras, levaba a cabo a volta de honra na pista, sostendo coa man dereita levantada unha coroa de loureiro ou ouro atributo ou premio parecido. Talvez recordase aos mazienses a un ilustre cidadán destacado nunha competición.
A datación é difícil: hai quen a sitúan en pleno período helenístico, é dicir, o século III a.n.e., aínda que sen ter en conta a roupaxe nin a cabeza. Con todo, a maioría dos estudosos que se ocuparon dela, convén en datala cara ao 470-460 a.n.e. Próbano claramente a cabeza que non pode pertencer ao "período sev
ero" da escultura grega, e pola vestimenta que é fenicio-púnica. "Os cartaxinenses conservaron a vestimenta oriental, que en Italia e Grecia, facíaos enseguida reconocibles: ampla túnica que ordinariamente baixaba aos pés, apertada por unha cintura..."
En conclusión, trátase verosímilmente dunha estatua encargado por un rico moziense a un artista grego. Máis aló das interpretacións, esta estatua é unha notable manifestación de arte, excepcional non só polo seu gran valor artístico, senón tamén pola elevada mensaxe histórica humano que nos transmitiu: pódese considerar a esta peza como un símbolo do encontro (non sempre fácil e pacífico) entre a civilización fenicio-púnica e a grega, é dicir dos dous grandes compoñentes que determinaron a Historia do mar Mediterráneo durante varios séculos".
Esta illa, no oeste de Sicilia, atópase no medio dunha lagoa,Stagnone, caracterizada polas súas salinas e pola presencia de numerosos muíños de vento.
Dentro do pequeno museo quedei abraiado coa beleza do “Efebo de Motia”. No artigo de Rubén Domínguez “Fenicios. Los grandes navegantes de la Antigüedad” descríbese así esta figura:
"A estatua da que imos falar atopouse na illa de Mozia, en outubro de 1979, por unha misión arqueolóxica formada por integrantes da cátedra de Antigüidades Púnicas da Universidade de Palermo. A estatua representa a un home novo: a súa altura é de 1,81 metros, pero lle faltan os pés, polo tanto a súa altura era un pouco maior da normal. Tamén lle faltan os brazos, dos que con todo é posible reconstruír a súa posición: o dereito dirixido cara arriba, talvez sostivese unha lanza ou unha coroa de loureiro ou flores; o esquerdo está encartado sobre si mesmo, apóiase sobre a cintura de tal modo que a man afúndese lixeiramente no corpo, demostrando que o artista tiña un sentido plástico pouco común. A cabeza está lixeiramente rotada á esquerda, e a súa fronte está enmarcada por unha tripla fileira de rulos ou rizos, que se continúan sobre a caluga, deixando libre as orellas, as cales están moi ben tratadas. O rostro está lamentablemente deteriorado pero, no entanto iso, están traballados os seus trazos faciais de tal modo que revelan un gran refinamiento, dozura e delicadeza no trazado dos seus trazos. En contraposición, o cranio está traballado "non finito", e cinco pernos de bronce indican que estaba cuberto por unha coroa ou tocado, talvez gardando relación coa posición ou función social do mozo.
Pero o elemento que enseguida se evidencia aos nosos ollos é a vestimenta, que o recubre totalmente fóra dos brazos e unha pequena parte do peito. A roupaxe está ben definido no seu límite máis baixo: é moi pesado, con pliegues moi densos que o caracterizan e danlle moito movemento, perfilando o corpo nunha actitude extraordinariamente sinuosa e ao mesmo tempo natural. A perna dereita está blandamente adiantada e desde o xeonllo cara abaixo levemente inclinada cara atrás, mentres que a esquerda, sobre a cal descárgase maiormente o peso do corpo está dereita e lixeiramente cara atrás. Esta formulación repercute sobre o ritmo de toda a figura dando lugar a unha serie de contrastes musculares que determinan unha agradable e harmónica composición. Os distintos elementos do corpo resaltan claramente, perfilados desde a roupaxe, o que cae fluctuando. Xunto coa roupaxe, outro elemento atrae a atención do observador: unha ampla faja, seica de coiro púrpura no orixinal, que cingue o peito do mozo, con dous tirantes que se cruzan na parte posterior e únense ou anudan por diante, precisamente no centro do peito, sostido por un broche de metal, do que son testemuñas dous buracos grosos e profundos que servían para fixalo ao mármore. A quen representa esta estatua?,onde estaba colocada? A que época da escultura grega podemos atribuíla? Non é fácil contestar a estas preguntas.
Temos presente que a vestimenta que leva posta é desde logo fenicio-púnica. O longo e pesado roupaxe así como a faja que o cingue é unha vestimenta a miúdo levada polos sacerdotes. Pero pola nova idade do personaxe e toda a súa postura (a posición do corpo e sobre todo dos brazos) fan pensar que poida tratarse dunha imaxe ou figura idealizada do mozo (o cliente que encargou a estatua ou o seu fillo) acompañante dun auriga no seu carro, e que tras a vitoria nas carreiras, levaba a cabo a volta de honra na pista, sostendo coa man dereita levantada unha coroa de loureiro ou ouro atributo ou premio parecido. Talvez recordase aos mazienses a un ilustre cidadán destacado nunha competición.
A datación é difícil: hai quen a sitúan en pleno período helenístico, é dicir, o século III a.n.e., aínda que sen ter en conta a roupaxe nin a cabeza. Con todo, a maioría dos estudosos que se ocuparon dela, convén en datala cara ao 470-460 a.n.e. Próbano claramente a cabeza que non pode pertencer ao "período sev
ero" da escultura grega, e pola vestimenta que é fenicio-púnica. "Os cartaxinenses conservaron a vestimenta oriental, que en Italia e Grecia, facíaos enseguida reconocibles: ampla túnica que ordinariamente baixaba aos pés, apertada por unha cintura..." En conclusión, trátase verosímilmente dunha estatua encargado por un rico moziense a un artista grego. Máis aló das interpretacións, esta estatua é unha notable manifestación de arte, excepcional non só polo seu gran valor artístico, senón tamén pola elevada mensaxe histórica humano que nos transmitiu: pódese considerar a esta peza como un símbolo do encontro (non sempre fácil e pacífico) entre a civilización fenicio-púnica e a grega, é dicir dos dous grandes compoñentes que determinaron a Historia do mar Mediterráneo durante varios séculos".
A Wikipedia tamén nos proporciona información sobre esta obra, e o coruñés e exministro de Cultura, César Antonio Molina publicou recentemente un pequeno texto sobre esta illa e esta obra.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario