Cartago (e III): as termas de Antonino

Os restos arqueolóxicos máis visibles en Cartago son as Termas de Antonino que no seu momento foron as máis importantes do imperio fóra de Roma. Só eran superadas polas de Caracalla e Diocleciano. Foron contruídas entre os anos 146 e 162, iniciadas por Adriano e rematadas baixo o emperador Antonino Pío. Os vándalos, tras o seu paso pola Península Ibérica, serían os responsables do seu derrubamento.

A ubicación é espectacular posto que no complexo termario destacaba a piscina ao ar desde que a que se contempla o Mediterráneo e mesmo ao que se podía acceder por una gran escaleira. A auga doce chegaba desde as montañas polos acuedutos Zaghoun, dos tempos de Adriano e era acumulada nas cisternas de Borj Jedid.

Ademais das características propias dos complexos termais romanos, é dicir, baños (tepidarium), unhas salas de calor (caldarium) e unha gran piscina central fría (frigidarium) contábase con zonas deportivas. As edificacións tiñas partes para os homes e para as mulleres así como algunhas común. A máis salientable arquitectonicamente falando era o gran frigidarium central posto que era unha enorme sala abovedada de 22m x 47 m., cunha gran cúpula apoiada en oito grandes columnas, de catro toneladas cada unha, estriadas de granito gris rematadas en capiteis de mármore.

No frigidarium confluían dous recorridos simétricos e idénticos, dotados de apodypterium (vestiario), palestra, ximnasio, piscina de auga quente, destrictarium, onde con precisas rasquetas limpábase o cute de ungüentos e suor, calidarium e tepidarium, semellantes á actual sauna e baño turco. Do tepidarium pasábase ao friguidarium, punto de encontro central de toda a estrutura e logo podía accederse á piscina descuberta. Quen gozaba das termas podía facer o recorrido completo ou ben acortalo segundo as súas preferencias. Todas as salas tiñan planta hexagonal ou octogonal e estaban dominadas por altas cúpulas.

Tras caer en desuso, o conxunto foise derrubando polo que na actualidade só podemos contemplar parte da cimentación, dos sotos e dos fornos, das zonas de almacenamento de leña para quentar o hipocausto así como os tubos de barro para a auga quente e algún outros detalles como a columna de 15 metros do frigidarium. Mais e a pesar diso, é posible poder imaxinar a grandeza do conxunto termario.

Todo un exemplo da grandeza arquitectónica e de enxeñería da cultura romana.

Fotos: Iniciarte.