Krank LLoyd Wright e o Museo Guggenheim de Nova York: a derradeira obra

As características máis salientables deste arquitecto estadounidense veñen marcadas pola historia, a natureza, por unha nova linguaxe que nace de presupostos antagónicos da arquitectura europea, pola máquina e a técnica, pola ideoloxía agraria. Todo iso ponno de manifesto nas súas máis que coñecidas residencias unifamiliares, as “Prairie Houses", ou na famosa Vivenda Kaufmann.

Discútese moito se a arquitectura orgánica de Wright, discípulo de Sullivan e Richardson, mestres da Escola de Chicago, pretende integrarse na natureza ou dominala. Sen dúbida, e a pesar da utilización de formas orgánicas, o emprego do formigón axuda a entender a súa arquitectura nun claro posicionamento de dominador da natureza. Cada unha das súas obras teñen uns condicionantes de seu, nun pretendido equilibrio entre o rigor da liña recta (coñecedor da arquitectura moderna europea) e o dinamismo da curva.

Sen dúbida a concepción máis impactante do Museo Guggenheim de Nova York é o concepto de circulación interna dos seus usuarios e usuarias: desde a entrada acceden ao andar superior e desde aí van vendo as pezas expostas ao tempo se se vai baixando por unha rampla ao redor dun patio central cuberto cun gran lucernario. A idea de Wright era que mentres na maioría dos museos para poder ver as colección os visitantes teñen que percorrer grandes distancias por longuísimos corredores e, para unha ver rematada a visita, volver desandar o xa andado. Con esta idea, o arquitecto solucionaba o problema da circulación dos visitantes. Ademais as paredes non son perpendiculares ao chan, senón que teñen unha pequena inclinación para poder contemplar mellor as pinturas expostas. No exterior, destaca a forma helicoidal do seu formigón.

O comitente da obra, hoxe en día a súa fundación é toda unha experta no márquetin museístico, Solomon R. Guggenheim, ficou encantado con esta idea do xa ancián arquitecto. Mais Solomon non chegaría a velo posto que morreu en 1949 e o museo non comezou a súa construción ata 1956, a pesar de que o proxecto era de 1943, debido a numerosos contratempos (problemas de emprazamento, regulamentos construtivos, aumento de custes, etc) Durante a súa construción foi recibida nas oficinas da dirección do museo unha carta asinada por moitos artistas nas que rexeitaban a idea da rampla e da inclinación das paredes por non consideralas axeitadas para un museo.

Esta obra, o derradeiro proxecto de Wright, é o testamento da súa obra como un exemplo do artellamento do espazo como plasmación da plasticidade das formas orgánicas.

Cando o 21 de outubro de 1959 foi inaugurado, o seu deseñador xa levaba morto varios meses.

Non me resisto a deixar este post sen aludir un pouco á biografía deste arquitecto. É tan espectacular, tan pouco corrente, que mesmo foi o libreto para unha ópera (“Shining brow”)

Non se sabe en que ano naceu (entre 1867 e 1869) nunha familia de emigrantes británicos. O seu pai, inglés, era predicador, e a súa nai, galesa, quedou obsesionada co coidado do fillo, divorciándose do seu marido. Frank casou con Catherine Tobin, tendo seis fillos, mais cando o arquitecto contaba con 42 anos, abandou o fogar, marchando a Europa coa muller dun rico cliente de Chicago, polo que non volveu traballar nesa cidade.. Cando regresan de Europa, en 1911, instaláronse en Taliesin que é o nome dun poeta galés, pero que en inglés tradúcese como “Shining brow” ou cima resprandencente. Un criado incendioulles a vivenda en 1914, morrendo a súa segunda parella, coa que non casara, dous fillos e outras tres persoas. Decontado namorouse dunha morfinómana, Miriam Noel, coa casaría en 1923, pero separouse aos seis meses. Posteriormente uniuse a Olgivana Ivanona, unha bailarina coa que tivo o seu sétimo fillo pero Miriam non llo perdoou, perseguíndoos e conseguindo que encarceara a Wright. En 1928 divorciouse de Miriam pero esta localizounos e destrozoulles a súa nova vivenda. E todo isto nunha soa vida. Increíble.

>

Bibliografía:

Giulio Carlo Argan. El arte moderno. 1983

Bruce Brooks Pfeiffer. Wright. 2004

Delfín Rodríguez Ruíz. Tranformaciones de la arquitectura en el siglo XX. 2002