Igrexa da Madeleine de París: o neoclasicismo francés

Pierre Vignon. Igrexa da Madeleine. París. 1806-1824

Cando vou a París, algo que non fago tanto como quixera, tento achegarme a ver esta igrexa. Unha boa escusa para regresar á capital francesa posto que nunca conseguín entrar. É un templo cunha historia moi accidentada e, tal e como a podemos contemplar hoxe moi próxima ao templo romana da Maison Carrée de Nimes.

A primeira pedra foi colocada por Luis XV en 1765, estando o templo adicado a María Magdalena e co obxectivo de dar cobertura espiritual a unha gran cantidade de fieis desta zona céntrica de París. O arquitecto escollido foi Contant d´Ivry quen deseñaría un templo con planta de cruz latina.  Como as obras avanzaban lentamente, e ao norte o arquitecto en 1777, o seu alumno Guillaume-Martin Couture, modificaría substancialmente o proxecto influenciado pola rematada  igrexa de sainte Geneviéve (Panteón).  O novo templo tería unha planta de cruz grega, cun gran pórtico de columnas corintias.

Pero… aos parisinos déuselles por facer unha revolución (1789) cando as obras xa chegaran aos capiteis e… paralizáronse os traballos ata 1804. Mentres tanto, que facer co xa construído? Uns arquitectos propuñan un pazo para acoller a Convención Nacional, outros un templo adicado á revolución (preto da guillotina da praza da Concorde), unha biblioteca nacional, o Banco de Francia, o Tribunal de Comercio, a Bolsa ou unha ópera. Mais ninguén se decantaba por continuar o edificio como templo relixioso.

Tería que chegar un militar, deses que todo o amañan en tres meses, para tomar unha decisión.  En 1806, Napoleón decidiu que se faría un templo para gloria do exército francés. Houbo máis de oitenta proxecto, mais o corso escolleu o de Pierre Vignon. O deseño consistía en facer un templo de clarísima inspiración romana. O arquitecto fai derruban case todo o edificado agás as columnas… Pero… de novo… outro parón. Napoleón desaparece da vida política francesa e Luís XVIII decide darlle á construción un carácter relixioso e expiatorio ao lembrar aos Borbóns guillotinados nas próxima praza da Concorde. Pero… finalmente desvotaríase esa idea xa que para tal fin xa se rematara, en 1826, unha capela na praza de Luís XVI.  E claro, tardaron tanto en decidir como avanzar as obras que o pobre arquitecto morreu en 1828 sen saber como continuar.

Sería Huvé que proseguiu moi lentamente co proxecto de Vignon, dándolle, desde 1830 (novo cambio político) a finalidade de santuario para a reconciliación nacional. Fanse as esculturas e os baixorrelevos que adornan a igrexa, onde interviron numerosos escultores. Tamén se remata a fermosa porta de bronce. Por fin, o 24 de xullo de 1842, no día no que a igrexa católica celebra a santidade de María Magdalena, foi inaugurada a igrexa. Seis anos despois instalouse o gran órgano e en 1893 rematouse co mosaico da ábsida.

Exteriormente ten un claro aire neoclásico coas súas 52 columnas corintias de 20 metros de altura o que lle confire un aspecto impoñente. De feito, en moitas fotos de París, nótase claramente como este templo destaca moito sobre as construción de todo o barrio pola súa enorme altura. É un templo octástilo e pseudodíptero do columnas corintias sobre un pódium moi elevado e soamente accesible desde a gran escalinata da fachada, tal e como acontece na Maison Carrée. Na fachada principal hai un frontón no que se representa en altorrelevo o Xuízo Final de Lamaire. O friso tamén está composto por escenas relixiosas.

Planta

O interior, de escasa luz, do templo artéllase en torno a unha soa nave divida en tres tramos que se cobren con cúpulas, non visibles desde o exterior, sobre pechiñas e sustentadas por grandes columnas corintias. No altar maior está representada a asunción da Magdalena mentres que na cúpula hai un mosaico coa historia do cristianismo.

 Interior

En conxunto temos que valorar este templo como un dos máis coidados exemplos do neoclasicismo francés do XIX.

Fotos de Julio Souto para INICIARTE.