Arquitectura romana (III): industrialización e universalización dos procesos

Os romanos posuían unha mentalidade aberta e receptiva que os levou a copiar todo o que consideraron útil de calquera cultura, adaptándoo á súa conveniencia e mellorando o seu uso, sen preocuparse en absoluto da pureza do concepto que en ocasións se pretendía transmitir, como ocorreu coas ordes gregas. Desta forma, os construtores romanos esquecéronse das tradicións vernáculas e incorporaron a un tronco inicial, de orixen basicamente inxeñeril e pragmático, todos os sistemas e solucións útiles doutras culturas, facéndoos universais ao expandilas por todo o imperio. Esta mentalidade deu como resultado a creación dunha forte industria da construción, unificada e sistematizada, tanto nos programas tipológicos como nas técnicas, que impuxo en todo o territorio as mesmas formas e obxectivos.

Desde a etapa republicana existiron almacéns de materiais de construción con grandes reservas de provisións, dos cales aínda conservar restos na cidade de Ostia e noutros lugares. Nesta cidade concretamente, atopáronse bloques de mármore de distintas procedencias, marcados e numerados para a súa talla que inducen a pensar que nos atopamos ante unha actividade comercial cotiá. Neste sentido habemos de resaltar o importante papel que xogaron as vías de comunicación e comercio, fundamentais neste proceso de expansión das técnicas. Esta forte actividade industrial, obrigou a crear unha lexislación específica que regulase algúns aspectos da construción. Así se estableceron unha serie de servizos obrigatorios de man de obra similares ao servizo militar actual, para os compoñentes dos gremios de construtores, a cambio de certos beneficios legais para estas institucións. Tamén se creou unha regulamentación específica sobre materiais, que garantise as subministracións ás obras públicas.

Cando se xeneralizou o uso do ladrillo, a partir do século II, as súas medidas normalizáronse en todo o imperio e fíxose obrigatorio o uso de selos coa data de fabricación. Coincidindo con todos estes sucesos, produciuse unha intervención do estado na industria da construcción, pasando os fornos e minas a mans da administración imperial, co fin de facilitar e abaratar os grandes programas de obras públicas. Desta forma, conseguíronse acometer ou longo de todo o imperio obras similares, situadas a miles de quilómetros de distancia, pero resoltas coa mesma calidade a pesar das diferentes circunstancias de todo tipo que condicionaron cada un destes edificios. Iso foi posible pola unitariedad que o imperio logrou impor en todas as áreas que dominaba, unificando as técnicas, pero sen renunciar ás vantaxes dos sistemas construtivos locais.

Fotos: Iniciarte