Vista desde o exterior a igrexa aseméllase ás visigodas de tipo cruciforme, pois forma unha cruz inscrita nun
rectángulo de 20 x 14,40 m., con 72 cm. de espesor dos muros. Pero a súa estrutura
real é moi diferente pois está formada por un conxunto de seis elementos de
forma prismática, catro no eixo
principal da igrexa e dúas capelas laterais de menor tamaño que forman a cruz
pero non xeran unha nave de cruceiro. Tampouco existe unha única nave
principal, pois os diferentes espazos gradúanse en alturas descendentes a
partir do central, que fai o papel das torres de cruceiro existentes en
igrexas visigodas dese tipo.
Ao entrar, o primeiro que observamos é que se trata dun
edificio de dobre ábsida, segundo a tradición das igrexas de tipo norteafricano
que se construíron tres séculos antes no suroeste de España, das que aínda
podemos ver nalgúns restos, como os da basílica de Vega de Mar e das que no
século X deberían quedar máis exemplos coñecidos polos repobladores
mozárabes, xa que atopamos outro exemplo de dúas ábsidas contrapostas en
San Cebrián de Mazote, de data algo
anterior e construída por monxes que proviñan de Al -Andalus.
O interior está formado, ademais de polas dúas ábsidas, por
outros dous compartimentos centrais situados entre eles, o presbiterio e a
nave, e outros dous aos costados do presbiterio, pero de menor tamaño. Todos
eles están deseñados como espazos independentes, con diferentes formas de
cobertura e separados por arcos de ferradura moi pronunciada, do tipo dos
cordobeses do século IX, aínda que de diferente forma entre eles.
Como indicamos, a cabeceira dispón dunha única ábsida,
cadrado ao exterior e con forma de ferradura moi pronunciada no seu interior,
duns 3,6 metros de diámetro, ao que se accede a través dun magnífico arco de
ferradura sobre columnas e capiteis que, como o da porta principal, ten o trasdós decorado por un gran moldura que se
continúa para crear un alfiz
rectangular. Este tipo de estrutura da ábsida, plana ao exterior e curva no
interior, era xa coñecida nalgunhas igrexas
visigodas como Recópolis ou Melque e é habitual nas construcións
mozárabes, como podemos observar en
Bobastro, Mazote, Escalada… A súa cobertura é unha bóveda, de estrutura
semellante á da minúscula ábsida de San Miguel de Celanova, que se apoia sobre
unha imposta que percorre toda a ábsida
e está formada por sete cascos máis un oitavo, de moito maior tamaño e en forma
de canón, que pecha a parte aberta da ferradura.
A ábsida contraposta é semellante ao anterior, coas únicas
diferenzas de que é dunha altura algo maior, a planta ten forma de ferradura
moi aberta, case semicircular
prolongada, e o arco de acceso é tamén de maior tamaño, neste caso sen moldura
nin alfiz. Nel foi enterrado San Xenadio, onde permaneceu ata o século XVI.
Tanto a nave, na que tamén existe outra porta no custado
norte cun arco de ferradura sobre xambas, como os dous compartimentos laterais, están cubertos por bóvedas
de canón.
O presbiterio é o espazo que articula todo o edificio. De
maior altura que o resto, forma un cadrado duns 5 m. de lado, ao que se accede
desde a nave por outro gran arco de ferradura, sobre columnas e capiteis e
sen alfiz. Nos costados, dando acceso
aos compartimentos laterais, hai outros dous arcos de moito menor tamaño que
tamén teñen forma de ferradura, pero neste caso apóianse sobre impostas incrustadas no muro que continúan a
forma do arco, sen columnas encostadas como no resto dos arcos da igrexa. Este
espazo está cuberto por unha bóveda
gallonada de oito cascos, que se apoia sobre arcos formeiros, que acaban en pequenas ménsulas nas esquinas. Esta bóveda está
considerada como un dos avances técnicos máis importantes da arquitectura mozárabe, xa que ao apoiar os cascos da
bóveda directamente sobre os arcos, que descargan nas esquinas, traslada a
estas o empuxe, liberando de esforzo aos muros, o que fai innecesarios os contrafuertes e permite abrir grandes xanelas
no ciborio, así como os grandes arcos
de ferradura de acceso que xa describimos.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario