Praza Maior de Salamanca: o barroco urbano

Salamanca, sempre Salamanca.

Parece mentira pero aínda non fixera unha entrada sobre a Praza Maior de Salamanca. Pois aí vai.

Previamente a desenvolver este post, cómpre deternos no concepto barroco da “praza maior” que tan ben nos explica Arte Torreherberos.

A idea da súa construción provén do empeño administrativo do correxedor andaluz Rodrigo Caballero que á súa idade de sesenta anos logra convencer ao Concello da necesidade dunha praza máis harmónica e acorde coas correntes urbanísticas da época. En 1724 se segrega da praza primitiva e comézase a construír unha praza ao estilo da de Madrid, polo arquitecto Alberto de Churriguera, trasladándose a ela o Concello o que lle da o rango de Praza Maior. Morto Churriguera, termina a obra Andrés García de Quiñones (1755). Alberto Churriguera era irmán de José e de Joaquín Churriguera, verdadeiros insignes do barroco. Alberto andaba enfrascado na construción da Catedral Nova , xa era famoso na época polos seus saberes demostrados tamén en Valladolid e Orgaz (Toledo)

A influencia dos seus irmáns, deu paso ao coñecido churriguerismo, caracterizado pola súa abundancia de adornos e decoración, realizando tamén o Palacio de Goyeneche. O estilo da praza é xa que logo churrigueresco, variante do barroco que se caracteriza polo seu ornamentación e detalle.

Edifícanse os pabillóns seguindo tres fases constructivas ben diferenciadas ao longo dun cuarto de século. A primeira fase que aborda en sucesión dous pabillóns: O Real e o de San Martín (durante o período: 1729-1735). O Pabellón Real era moi importante, porque con el pechábase o desnivel da praza, facendo o seu chan plano.

O segundo período comprende quince anos de interrupción da obra (durante o período: 1735-1750) debido aos litixios habidos polo Concello cos donos das casas, que era necesario expropiar para a construción do Pabillón de Petrineros e do Consistorial. Unha terceira fase de construción da Casa Consistorial e a súa fachada (1750-1756) a cargo do arquitecto galego Juan García Berruguilla. Completouse a pechadura da Praza o 29 de abril de 1755. A Casa Consitorial quedou arquitectónicamente incompleta, sendo construída posteriormente a espadana da súa fachada un século despois (en 1852).

A á este, en cuxo centro está o Pabellón Real, foi a primeira que se construíu, xa que servía como muro de contención para facer horizontal o chan da nova praza. Esta á mostra entre os seus arcos medallóns co busto dalgúns reis de España. Nas outras ás, os medallóns representan a outros personaxes ilustres (santos, sabios, descobridores, etc).

A Praza Maior susténtase sobre 88 arcos de medio punto,  e con catro fachadas de tres pisos de altura cada unha, e con diferentes lonxitudes.

Esta praza non puido ser construída dunha forma rectangular por respecto á igrexa de San Martín.

No centro da fachada, a orientada cara ao norte, levántase o edificio que actualmente alberga o Concello de Salamanca, sobre o cal se erige unha espadana con tres campás e catro esculturas alegóricas da Industria, a Agricultura, a Música e a Poesía.

A Praza esta construída coa pedra de Villamayor moi estendida na cidade. Pedra dourada de fácil laboura.

Cos problemas da época e as paralizaciones polas expropiaciones e denuncias terminar en 1755.

A praza maior de Salamanca como se pode observar non é un cadrado perfecto e ningunha das súas fachadas mide o mesmo., a fachada do Concello mide 82,60 m, a fachada do pabellón Real 80,60 m, a fachada oeste mide 81,60 m e en ultímaa mide 75,69 m. A praza ten tres pisos de altura agás no pabillón das Casas Consistoriais, que ten dous andares.

A información procede da Wikipedia  e de Salamanca Turística.

As fotos son de Iniciarte.