Vivendas prefabricadas

A especialista en arquitectura Anatxu Zabalbeascoa de El País publica hoxe no semanal un interesante artigo sobre as vivendas unifamiliares prefabricadas

"La humanidad siempre ha soñado con viviendas económicas y acogedoras que se levantan en solo una semana. Hoy día, los arquitectos han sabido unir el atractivo estético al concepto industrial. Repasamos a través del libro 'prefab house' la historia de las casas prefabricadas, desde las cabañas del lejano oeste hasta las actuales, pasando por alguna 'nave espacial'.

Los esfuerzos del arquitecto de hoy se dirigen hacia la satisfacción de un cliente individual. Los del arquitecto de mañana se dirigirán hacia un montón de clientes invisibles". El arquitecto e ingeniero autodidacto Richard Buckminster Fuller defendió las viviendas prefabricadas hace más de 80 años. Aunque por entonces en Estados Unidos y en las colonias del imperio británico se había extendido la idea de la prefabricación, Fuller era consciente de que en Europa y entre cierto tipo de usuarios esta tardaría en triunfar. El tiempo de clientes anónimos, construcción en seco, plazos cortos y diseño lógico anunciado por el norteamericano está ahora más cerca. Tras varios intentos fallidos por irrealizables, el encuentro entre los proyectistas, la industria y las necesidades de los usuarios se acerca. Y ha sido la industria la que ha dado los mayores pasos. En las últimas décadas, grandes empresas de mobiliario, Muji en Japón e Ikea en Suecia, han puesto en marcha compañías que, más allá de ofrecer a los usuarios mesas desmontables en embalajes planos, fabrican viviendas prefabricadas. Así, con la industria preparada, el público cada vez más familiarizado con sus ventajas, los precios competitivos y muchos arquitectos dispuestos a abordar realmente el asunto, la prefabricación podría vivir su momento.

Como la manera más rápida y económica de acceder a un hogar o como el contrapunto a la tradicional noción de estabilidad, solidez y permanencia asociable a la casa burguesa, la casa prefabricada tiene una historia más que centenaria. La idea de llevar los componentes de la casa a la cadena de producción industrial es tan vieja como la propia industria. Las primeras viviendas levantadas con componentes modulares se pusieron a la venta en 1833. El carpintero londinense Herbert Manning ofrecía sus cabañas (Manning Cottages) en un folleto que llegó a ser muy popular entre quienes emigraban a Australia. Lo que unía a los usuarios de las viviendas prefabricadas era a la vez la necesidad de un hogar económico y fácil de construir y su condición de gente predispuesta al cambio para acceder a una vida mejor. Así, entre los nuevos pobladores del Oeste americano, los buscadores de oro que llegaron a California persiguiendo fortuna entre 1849 y 1854, y entre quienes emigraban a Australia y a Sudáfrica, la vivienda habitual era, al margen del estilo elegido, prefabricada. Además, pronto surgió competencia entre los industriales. La compañía galesa Thomas Eddington & Sons desarrolló la manera de producir chapa metálica corrugada que, desde 1844, le hizo la competencia a la madera como material básico. Para la segunda mitad del siglo XIX, entre el 60% y el 80% de las viviendas norteamericanas eran prefabricadas. Pero cuando las colonias desarrollaron sus propios métodos y estilos constructivos, a partir de 1860, decayó la industria de la prefabricación".

Artigo completo e créditos da fotografías en El País Semanal.

A Gioconda: o eterno sonriso misterioso

O recente estudo dun grupo de científicos do Centro Nacional francés de Investigación Científica (CNRS) que revela os detalles da técnica que Leonardo da Vinci usou na Gioconda segue sen desvelar o misterio do seu sorriso.

Un dos investigadores, Armando Solé, explicou que non se resolveu tecnicamente» a incógnita da mueca da súa boca porque o estudo cinguiuse á parte superior do rostro, onde o artista aplicou o sfumato. O sfumato de dá Vinci é unha técnica que consiste en «suavizar o contorno das figuras mediante o uso de tons vagos e os xogos de sombras». Aínda que os investigadores non conseguiron novidades, si descubriron, por exemplo, que a obra ten máis de 20 capas de pintura que logran «certa profundidade a través de luces e sombras».

Os técnicos do CNRS trasladáronse hai unhas semanas ao Museo do Louvre para analizar A Gioconda e outras seis obras máis de Leonardo a través dunha nova técnica de raios X, «que permite coñecer con mellor detalle o sfumato», explicou Solé. O novo procedemento de raios X enfocouse en puntos concretos do cadro que, ao recibir a carga electrónica, mostran os compoñentes que o artista usou nesa parte do cadro, agregou.

Texto de Efe na Voz de Galicia. Créditos da imaxe.

Barceló: novas exposicións

O "todo Barceló" móstrase desde onte en Barcelona en dúas exposicións que recollen unha ampla selección da obra de Miquel Barceló, o período iniciático (1973-82) en Arts Santa Mónica, e a obra posterior á súa consagración internacional con Documenta de Kassel de 1982 en CaixaFórum.

Na outra exposición, Barceló antes de Barceló (Arts Santa Mónica) preséntanse máis dun centenar de obras do artista, pertencentes ao período inicial e máis descoñecido de Miquel Barceló.

O director de Arts Santa Mónica, Vicenç Altaió, explicou que o obxectivo principal desta mostra é "dar a coñecer un conxunto de obras, moitas delas inéditas, que revelan algúns dos trazos máis significativos e perdurables na traxectoria dun artista que nese período tiña entre 17 e 25 anos".

Nesa obra iniciática xa aparecen os seus bestiarios, o tema recorrente dos cans, a poesía experimental, a obra matérica e os retratos e autorretratos.

No catálogo desta primeira exposición, que tamén se exhibirá en Palma de Mallorca e Toulouse (Francia), o propio artista confesa que en 1981, cando se instalou en Barcelona, o seu modus vivendi era a venda de droga, algo que non durou máis de dúas ou tres anos.

E agrega: "Sempre pensei que foi importante na miña vida tomar LSD, as visións nocturnas da cidade teñen moito que ver con estas experiencias lisérgicas. Non o tomei durante moito tempo, só unha tempada e despois funme a París de viaxe, e cando volvín xa me esqueceu", consciente de que moitos "realizaran unha viaxe deses dos que non volves".

En CaixaFórum, a outra exposición repasa a traxectoria do artista entre 1983 e 2009 a través de 180 pezas, desde as grandes teas ata as máis recentes.

Texto e foto vía La opinión de A Coruña.

A fábrica da Cross (Culleredo): da contaminación á cultura

Un dous temas que desde hai anos tenme moi interesado é ou da arqueoloxía industrial. En Galicia , neste eido, imos con moito atraso con respecto a outras zonas do estado, como Cataluña. Mais, no meu contorno, teño varios exemplos de conservación de antigas edificacións industriais que non foron derrubadas e, posteriormente reedificadas para darlles un uso cultural, como é ou complexo da Fábrica en Perillo (Oleiros) intervida polo arquitecto Santiago González.

Neste mes de xullo, están principiando as obras de intervención na antiga fábrica da Cross en Culleredo, na avenida Xoán Carlos I (futura avenida da III República). A instalación industrial, froito daquela barbaridade que foi a chamada “Cidade das Rías” adicouse ao torrado de piritas para a produción de ácido sulfúrico. Ocupou máis de 150.000 metros cadrados aínda que na actualidade só ten 8.000. Rematou a súa actividade a finais dous anos oitenta. Foi ou principal foco contaminador da Ría do Burgo, de feito ou primeiro que teñen que facer é proceder á des-contaminación dos terreos que ocupa.

Tras varios anos de busca de financiamento, semella que por fin vai adiante a conversión, deseñada polo estudo de arquitectura Díaz e Díaz, da antiga fábrica nun centro cultural con teatro-auditorio, sa de ensaio, biblioteca, sa de exposicións e restaurante. Despois da des-contaminación do solar, procederase á consolidación dás estruturas coas súas fermosas bóvedas de formigón. Ou custe das obras van superar a ducia de millóns de euros.

Fotografías da situación actual:



Vídeo explicativo do proxecto:



Fotografías do interior das instalacións no 2006.

Durero: restaurados o Adá e a Eva

As obras 'Adán' e 'Eva' do pintor alemán son sometidas a un proceso de restauración
George Bisacca, conservador do The Metropolitan Museum of Art, e José de la Fuente, restaurador do soporte de madeira do Museo do Prado, explicaron os detalles da complicada e laboriosa restauración dos soportes das táboas de 'Adán' e 'Eva', que Durero pintou en 1507. Os resultados desta restauración exporanse ao público en outubro nunha exposición que organizará o Museo do Prado. O máis complicado do traballo foi eliminar a estrutura engatillada do reverso do lenzo

As obras Adán e Eva recuperaron todo o esplendor co que as creou Durero, tras o laborioso traballo de restauración realizado nos soportes das táboas e o que se está levando a cabo na capa pictórica.

A restauración das madeiras, gravemente danadas, provocou que hai máis de ano e medio fosen descolgadas do Museo do Prado para proceder á súa restauración.

Os misterios desta intervención, que se iniciou nos soportes, foron desvelados durante unha conferencia por George Bisaca, restaurador do Metropolitan de Nova York, e José de la Fuente, restaurador de soportes de madeira do Museo do Prado.

A conferencia formaba parte do curso de verán O Prado oculto. A vida secreta do Museo, organizado pola Fundación de Amigos do Museo do Prado.

Bisaca e De la Fuente, que traballaron xuntos nas Tres grazas de Rubens, ou O Descendimiento de Roger van der Weyder, sacaron onte á luz o proxecto financiado pola Fundación Getty.

As antigas intervencións realizadas nas obras de Durero para que perdesen a súa curvatura provocaron importantes danos nas pinturas, principalmente en Adán, cuxa madeira ten na actualidade só 8 milímetros, fronte aos 17 de Eva, e ao que se colocaron unha serie de traveseiros.

"A táboa de Adán está formada por catro paneis de calidade inferior que os de Eva. Sobresaían uns traveseiros laterais e o central prexudicou a pintura. A mala restauración realizada provocou máis de setenta gretas. En dez centímetros atopabámonos con sete e oito gretas", sinalou durante a súa intervención José de la Fuente.

Os primeiros pasos na intervención de Adán iniciáronse "quitando o engatillado, labor moi perigoso de facer de forma segura. Hai que ser moi rápidos porque ao ir quitando as estruturas prodúcese un movemento de todo aquilo que se atopa en tensión".

Ademais de "os danos fundamentais do cadro froito do engatillado, a obra debeu de sufrir un accidente que lle provocou serios danos", recordaron os restauradores, quen tamén tiveron que intervir nos buracos que os parafusos que suxeitaban os traveseiros provocaron en ambas as pinturas.

Trescentos oitenta e oito anacos de madeira -sacada dun bastidor do século XVIII- foron utilizados para encher as gretas de Adán que "con 8 milímetros de espesor e 2,09 centímetros de alto "por se mesmo non se mantiña", polo que houbo que crear un bastidor, "que fixa máis que os traveseiros".

Neste bastidor colocáronse uns peiraos cuxo sistema permite "que o cadro móvase". Só na investigación para crear estes peiraos investíronse máis de 17.000 euros. Os traballos en Eva foron máis sinxelos xa que esta obra conservaba o seu soporte orixinal. A obra está composta por tres paneis de madeira de piñeiro e tiña unha greta antiga "que foi restaurada con técnicas antigas". Outra mala restauración levou a colocar na madeira uns traveseiros que bloquearon o movemento do cadro e provocaron outra greta. Estes traveseiros foron atornillados directamente sobre a pintura". Tras laboriosos traballos quitáronse os traveseiros antigos, fíxose un novo traveseiro que respectaba a curva da táboa e restaurouse a greta.

Estes traballos pódense apreciar perfectamente no reverso das obras cuxa capa pictórica está sendo actualmente restaurada por Maite Davila nos talleres do Prado. Para o mes de outubro está previsto que as obras volvan ser exhibidas nunha exposición na que se mostrarán todos as intervencións realizadas coas que se conseguiu recuperar o seu esplendor.

Visiblemente emocionada co seu traballo, Davila comentou que tivo a sensación de estar restaurando un estuco "cuxa calidade é como de porcelana. Os brillos destas pinturas están conseguidos desde o interior e, aínda que extremadamente delicadas, as súas calidades son extraordinarias e por iso, a pesar das intervencións e as viaxes, consérvanse en estado moi bo".

Texto e fotos vía La Opinion de A Coruña.

Centro Pompidou: nova instalación?

E isto que é? Mirade ben, vedes a casiña de madeira no Pompidou?

Grazas Gabachiña pola fotografía.

A arte das sombras

Unha desas presentacións que nos chega de cando en vez por correo...

Shadow art

View more presentations from Antonio.

Problemas de protección no Patrimonio Galego

Publicado na Voz de Galicia:

Pecios, castros, restos romanos ou pezas relixiosas son os botíns máis cotizados polos ladróns
Patrimonio endurecerá as multas para evitar un espolio que o ano pasado deu lugar a 25 procesos xudiciais
Galicia, a cuarta comunidade española con maior número de patrimonio histórico logo de Castela e León, Andalucía e Estremadura, converteuse nun branco fácil para os saqueadores. A dispersión xeográfica de igrexas e xacementos arqueolóxicos dificultan a vixilancia, situación que aproveitan os asaltantes para facerse con bens históricos que logo poden colocar no mercado negro. Iso é algo no que coinciden fontes da Fiscalía encargada de controlar ese tipo de delitos e colectivos como a Asociación para a Protección do Patrimonio Histórico (Protecturi).
Para frear ese espolio, a Consellería de Cultura traballa xa desde hai un tempo na modificación da actual Lei de Patrimonio. Entre outras medidas, incluirá un forte endurecemento das sancións para evitar casos como os que durante o 2009, segundo os datos que manexa a Fiscalía Superior de Galicia, acabaron coa apertura dun total de vinte e cinco procesos nos distintos xulgados da comunidade. A cifra mantense lixeiramente por baixo da rexistrada no exercicio anterior.
Pioneira
Pero igual que a comunidade é un imán para os expoliadores, tamén é un dos territorios que marcaron un precedente no campo das sentenzas por atentados contra o patrimonio histórico. Fuentes da Fiscalía encargada de controlar ese tipo de delitos, recordan a sentenza que a finais dos noventa condenou a pagar a unha estudante estranxeira os danos provocados na cabeza dunha figura de San Pedro que estaba na fachada do mosteiro de San Martiño Pinario, en Santiago. Outro exemplo é o escrito de acusación contra o coleccionista de arte Leonardo Patterson feito público esta semana no que o fiscal pide dous anos de cárcere e unha multa de sesenta millóns de euros por un delito de contrabando.
Aínda que os roubos de bens históricos rexistrados o ano pasado pola Garda Civil cebáronse cos obxectos de carácter relixioso, desde a dirección xeral de Patrimonio apuntan que son os pecios de época moderna, sobre todo os afundidos no XIX, os castros e os restos da época romana os que máis sofren o asalto dos saqueadores. De feito, esas mesmas fontes, engaden que nos últimos tres anos Patrimonio recibiu un total de nove denuncias relacionadas co espolio de barcos afundidos, e outras oito relacionadas con xacementos romanos e prerromanos. Habitualmente, son os propios cidadáns os que ao descubrir o ataque dos furtivos dan a coñecer ás autoridades o espolio.
Paralelamente, un recente acordo entre a Garda Civil e o Ministerio de Cultura aumentará a vixilancia sobre xacementos submarinos, que serán controlados con cámaras.

E os domingos Bruce Springsteen (XXXIV): nunha rúa de Copenhague

Corría o ano 1988 e Springsteen estaba de xira por Europa presentando, tras o seu divorcio, as cancións de amor de Tunnel of Love. Non eran tempos sinxelos para o cantante na súa vida persoal, no profesional atopábase no máis alto tras o éxito, uns anos antes, de Born in the USA. Durante esa xira viviríanse algúns dos momentos máis especiais da carreira do cantante de Xersei.

O outro personaxe desta historia é un cantante islandés chamado Jon Magnusson, que pasaba as súas horas tocando na rúa Stroget, a avenida comercial de Copenhague, unha rúa de algo máis dun quilómetro de lonxitude e pola que cada día pasa un cuarto de millón de persoas. Alí estaba o bo de Jon cando de súpeto un home pídelle prestada a súa guitarra. Jon accede e tarda en decatarse de que se trata de Bruce Springsteen. Bruce actuaba esa noite na capital danesa e habíase escaqueado dun reunión para darse unha volta polo centro da cidade. Pronto, varios curiosos decátanse da presenza do famoso cantante, moitos turistas sacan a cámara. E así, sen máis, Springsteen comeza un peculiar concerto rueiro. Non era a primeira vez que o facía, unhas semanas antes protagonizara outra actuación pública na Praza de España de Roma.

O público vai aumentando, Magnusson únese á actuación de Springsteen, non son moitas cancións, pero desde logo é un momento especial. Un descoidado ofrécelle unhas moedas, merece algo máis. Toca o que lle piden, moitos dos seus clásicos como The River, Dancing in the Dark, Im on Fire, pero Springsteen non fai iso só por darse un pequeno baño de masas, non actúa só, non se esquece de Jon Magnusson. Cando acaba, aplausos e a seguir co camiño.

Vía Sofá sonoro.

Adosados en Perillo (Oleiros)

Outra mostra máis da boa arquitectura que se está a facer en Oleiros.

Velázquez: A educación da virxe

Noticia de hoxe en El País:

La cuestión de la autoría y sus atribuciones en el mundo del arte no para de dar disgustos. A nadie se le escapa que las recurrentes revisiones científicas de los fondos de los museos están mermando de forma inesperada los tesoros de alguna que otra pinacoteca... Pero lo cierto es que el hallazgo de la obra La educación de la Virgen en los almacenes del museo de la Universidad de Yale constituye un bombazo en toda regla, tratándose de una pintura a la que algunos expertos de indudable prestigio ya han colocado el marchamo de Velázquez. Y más concretamente, de un velázquez perteneciente a la etapa sevillana del artista. A la espera de los pronunciamientos oficiales de la comunidad científica, La educación..., atribuida hasta ahora a un pintor indeterminado de la escuela española del XVII, tiene todas las papeletas para pasar a disfrutar de un cartel con el nombre del genio sevillano. Expertos consultados por este periódico ratificaban ayer el descubrimiento.

John Marciari, conservador jefe de arte europeo del Museo de Bellas Artes de San Diego, es el autor de este hallazgo, del que dará cuenta pormenorizadamente en el próximo número de la revista Ars Magazine. En un detallado análisis del estilo, la técnica y la composición de la tabla, Marciari concluye que el óleo fue pintado durante los primeros años de la carrera del pintor, en torno a 1617, y que es el descubrimiento más significativo que se ha hecho sobre la obra del artista en el último siglo.

El tema del cuadro es el aprendizaje de lectura de la Virgen niña, pero el artista incluye -y este es uno de los grandes puntos de interés de esta obra- el tema del bodegón, en el que se consumaría como un genio. San Joaquín está al fondo. Arriba, los ángeles.

La educación de la Virgen se encuentra actualmente en el taller de restauración del museo de Yale, ya que en su largo peregrinaje desde mediados del XVII hasta hoy sufrió, sucesivamente, las inclemencias del agua, del fuego y de un almacenamiento a todas luces inadecuado. Marciari explica que faltan al menos 25 centímetros de la parte superior y una cantidad sin determinar de los bordes izquierdo e inferior. Hay zonas afectadas por una potente abrasión y en otras la capa de pintura ha desaparecido casi por completo, de manera que solo queda un fondo de color pardo.

Pero los trabajos de recuperación no podrán comenzar hasta que los expertos avalen la autoría de Velázquez, ya que, como suele ocurrir con el escenario de un crimen, el magnífico lienzo está lleno de pistas sobre su vida pasada.