24/10/09

A arquitectura busca novas saídas


O xornal El País publica hoxe no seu suplemento Babelia unha interesante reportaxe de Anatxu Zabalbeascoa sobre as novas formulacióon que a a rquitectura debeía ter en conta nestes tempos de crise.

Arquitectos como Norman Foster e Richard Rogers aseguran que a crise é a materia prima da súa disciplina. Os creadores deste século XXI marcado pola recesión buscan novas ideas e territorios para debuxar o mapa arquitectónico do futuro.

"A arquitectura é unha carreira de obstáculos na que hai que saltar por encima da normativa, o orzamento, o cliente e a dura realidade da obra: do formigón á conxuntura económica". Boa parte dos proxectistas do planeta subscribirían as palabras do seu arquitecto máis global, Norman Foster. Con todo, no último lustro, o mundo aumentou un 50% o seu ritmo de edificación. E ese ritmo nunca visto desvanécese dramaticamente nalgúns países. En España, o Consello Superior de Arquitectos fala dun descenso dos visados privados do 71% e, a pesar do Plan E con que o Goberno tratou de reactivar a construción, o Ministerio de Fomento cifra a redución da obra pública nun 30%. Tras o peche de 40.000 axencias inmobiliarias, a metade das que había en España, comezou o das oficinas bancarias (fundamentalmente moitas de Málaga e Almería) que tiñan a súa razón de ser no aumento das hipotecas polas segundas vivendas.

Aínda que a relación entre edificación e arquitectura sexa a mesma que a que se dá entre a escritura e a literatura, o certo é que os edificios, bos e malos, consomen xa un 50% da enerxía coa que funciona o mundo. Ese é un dos puntos cos que se topou a crise. Existe por fin o propósito de que iso debe cambiar. E está empezando a facelo. Non foi a crise económica a que o destapou, pero si serviu para recoñecer un aperto anterior: o enerxético. Cun progresivo cambio de mentalidade, a desaceleración do ritmo construtivo e a aplicación de novas normas e rompedoras técnicas ese camiño estase abrindo paso. Pero cambiará o aforro enerxético a forma dos edificios e as cidades?

A normalización da sustentabilidade.
Aínda que a porta que se abre á sustentabilidade parece un camiño sen volta atrás, hai quen sostén que os mellores edificios da historia -"pensemos na Alhambra", propón Emilio Tuñón e Luís M. Mansilla- sempre foron sostibles. Sen necesidade de etiquetarse como talles. Pero son moitos os arquitectos que recoñecen un aumento no aforro enerxético dos seus últimos proxectos. Iso foi posible, en parte, grazas a cuestións non directamente arquitectónicas como a toma de conciencia dos clientes. Á cabeza dese grupo, o italiano Renzo Piano demostrou que se pode facer gran arquitectura gastando menos enerxía. E rompeu o mito que facía incompatible o rigor arquitectónico co rigor ambiental. A súa fundación Paul Klee, nos arredores de Berna, funciona cun 50% menos de enerxía que un edificio seu de usos similares, a Menil Collection, levantado en Houston hai 23 anos.

Ilustración: Edificio de Alejandro Zaera no Campus da Xustiza de Madrid. Artigo completo en Babelia.

No hay comentarios: