5/3/09

Leonardo da Vinci e a perspectiva

Perspectiva lineal: A pintura fundaméntase na perspectiva, que non consiste senón no exacto coñecemento dos mecanismos da visión, mecanismos que tan só entenden da recepción das formas e cores de todos os obxectos situados ante o ollo por medio dunha pirámide. Digo que por medio dunha pirámide porque non existe obxecto, por diminuto que sexa, menor que o lugar do ollo onde esas pirámides converxen. Pois se ti trazas liñas desde os límites de cada corpo e, como un feixe, as feixes concorrer nun só punto, tállelas liñas formarán necesariamente unha pirámide. A perspectiva non é senón unha demostración racional que se aplica a considerar como os obxectos antepostos ao ollo transmiten a este a súa propia imaxe por medio de pirámides lineais. Por pirámide entendemos un conxunto de liñas que, partindo das superficies extremas de cada corpo, converxen desde unha determinada distancia para concluír nun só punto. A perspectiva é unha demostración racional que nos permite comprender practicamente como os obxectos transmiten as súas propias imaxes por medio de pirámides lineais (concorrentes) no ollo (...)

A parede de vidro: A perspectiva non é outra cousa que ver un lugar a través dun vidro plano e perfectamente translúcido, sobre cuxa superficie foron debuxados todos os corpos que están do outro lado do cristal. Estes obxectos poden ser conducidos ata o punto do ollo por medio de pirámides que se cortan en devandito vidro (...)

Perspectiva menguante: Do aire interposto entre o ollo e o corpo visible. Á mesma distancia, o obxecto parecerá tanto máis ou menos distinto canto máis ou menos raro sexa o aire interposto entre o ollo e ese obxecto. Por todo iso, sabendo eu que a maior ou menor cantidade de aire interposta entre o ollo e o obxecto concede ao ollo contornos máis ou menos confusos deses obxectos, minguarás ti as imaxes destes corpos en proporción ao seu crecente afastamento do ollo que os ve (...)

As cores: A superficie de todo corpo opaco participa da cor dos obxectos que o circundan. Pero tanto maior ou menor será ese efecto canto máis próximo ou máis afastado estea ese obxecto e maior ou menor sexa a súa intensidade (...). Entre cores de blancura equivalente parecerá máis cándido aquel que estea sobre un campo máis escuro. O negro, se visto en campo de maior blancura, parecerá máis tenebroso. O vermello, se visto en campo amarelo, parecerá máis vívido; e isto mesmo ocorrerá con todas as cores se están circundados polas súas cores contrarias (...)

Pintura: As cores emprazadas entre sombras, tanto máis ou menos participarán da súa natural beleza canto en maior ou menor escuridade estean. Pero se as cores estivesen situados nun espazo luminoso parecerían entón de tan gran beleza cuan grande fose o esplendor da luz (...)

Da perspectiva aérea: Hete aquí unha outra perspectiva que chamo aérea, pois pola variedade do aire podemos coñecer as diversas distancias dos distintos edificios que aparezan dispostos nunha soa liña. Así. por exemplo, cando ves algúns edificios alén dun muro, que todos parecen sobre o límite do devandito muro ter a mesma dimensión, e queres ti representalos na pintura a distancias dispares, e finxir un aire someramente denso. Ti sabes que nun aire de uniforme densidade as cousas últimas vistas a través del, como as montañas, parecen, por culpa da gran cantidade de aire interposto entre o teu ollo e a montaña, azuis, e case da cor do aire cando o sol esta a o oriente. Haberás, pois, de pintar sobre o muro o primeiro edificio, segundo a súa real cor, e o máis afastado, menos perfilado e máis azulado. Aquel que desexes ver cinco veces máis afastado haberás de facer cinco veces máis azul, e así, por medio desta regra, conseguirás que, dos edificios que sobre unha liña parecen dunha mesma dimensión, poida saberse cal é máis remoto e cal maior que os restantes (...).

Citado en Joaquín Garriga. Fuentes y documentos para la historia del arte. Barcelona, Gustavo Gili, 1983, páx. 211-213. Vía La obra de arte: conceptos y técnicas.

Ilustracións: A Virxe das rochas, vía Cultura general, A Gioconda vía Laura Puin.

No hay comentarios: